พิธีปฎิบัติกับคนตายธรรมดา
คันไผตายชราเฒ่าเจ็บเป็นไข้ป่วย ให้เฮ็ดตามฮีตบ้านครองเฒ่าจั่งสิดี กุสลาควรให้มาติกาจูงแห่ เข้าป่าช้าเผาเมี้ยนจูดสุม งันเฮือนดีให้สามคืนทานทอด เก็บดูกเมี้ยนทานให้ส่วนบุึญ คันแม่นทำฉันนี้จันทะคามสิเฮืองฮ่ง ฝูงหมู่ลุงและป้าชาวเชื้อสิอยู่เย็น ท่านเอย เขาก็ยอมือน้อมมหาเถรเทศน์โปรด มิดอิ้งติ้งฟังไว้คู่สู่คน
พิธีปฎิบัติเกี่ยวกับพระเณรมรณภาพ
คันว่าภิกษุเจ้าสามเณรตายจาก คันแม่นตกอยู่น้ำให้เอาเข้าวัดหลวง แต่บ่ควรตีฆ้องกลองงันเสพแส่ง คันว่าตายลงท้องให้ทำทานตามฮีต คันแม่นตายไฟไหม้กะควรฝังกับที่ บ่ควรหยับเคลื่อนย้ายไปแท้ที่ใด๋ คันแม่นไหม้อยู่ป่านั้นอย่าเอาเข้ามาให้ฝังป่า อย่าให้ฮ่วมป่าช้าเมืองบ้านสิหล่มหลวง ท่านเอย
คันแม่นตายด้วยไม้หักทับลงมา ควายชนหรือเสือขบหอกแหลนหลวงง้าว ตีนมือพร้อมของคนตายอย่าไปผูก สังฆทานบ่ให้เว้าเซาไว้อย่าสิทำ สามปีพ้นจั่งควรทำให้จำจื่อ คันบ่เฮ็ดจั่งซี้เมืองบ้านบ่ฮุ่งเฮือง เทศนานี้โยมทั้งหลายให้จำจื่อ ขอให้จำจื่อไว้ตามนั้นจงกระทำ
พิธีปฎิบัติเกี่ยวกับการห้ามผี,โลงผีและกองฟอน
อันหนึ่งนั้นคันแม่นหามผีเข้าอรัญญาในป่า เผิ่นบ่ให้ฮับต้อนมื้อซ้อนซ่วยซู อันหนึ่งการที่หามผีเข้าอรัญญาในป่า คันบ่อเถิงป่าช้าขอห้ามพักแฮง อันหนึ่งหลักสะกอนนั้น บ่อควรให้หยับหนีย้ายใหม่ อยู่บ่อนใด๋กะให้อยู่นั้นเอาไว้ที่เดิม อันหนึ่งกองฟอนนั้นอย่าแฮมคืนค้างป่า เฮ็ดกับเผามื้อนั้นเด้อเจ้าจื่อเอา อันหนึ่งคันแหม่นขอนคาบ้านขางเฮือนขูหล่น คันมันตกสู่พื้นอย่าเอาขึ้นเทื่อสอง ให้พากันเอาไว้ที่ตกลงของเก่า กะให้ไว้ใต้เฮือนนั้นอย่าซูน พอเมื่อเถิงเวลาแล้วพลันไปเผาจูด อย่าไปรออยู่ช้าเด้อท่านให้จื่อเอา อันหนึ่งตาเว็นบ่อทันคล้ายสุริโยบ่อทันบ่าย เผิ่นนั้นบ่อให้ย้ายคอยไว้ให้ค่อยไป อันหนึ่งคันแหม่นตายวันอังคารนั้นคันสิเอาเผาจูด ไฟกะบองกะไต้นำหน้าให้แห่ไป คันไฟดับอย่าได้โงมาใต้จุดไฟของเก่า ให้เจ้าไปจูดอยู่พุ้นทางหน้าอย่าสิมา คันบ่อทำตามนี้มันคะลำผิดฮีต มันจักเกิดเดือดฮ้อนไปหน้าสิบ่อเซา ควรที่ไปกองไฟไว้นำกองฟอนป่าช้าก่อน พากันคิดถี่ถ้วนจำไว้อย่าสิไล
การปฏิบัติกับเด็กน้อยตาย
คันเด็กน้อนบ่อทันเถิงสิบขวบ คือสิบปีบอกไว้บ่อควรให้จูดเผาท่านเอย คันแหม่นเขาตายเมี้ยนวันใด๋กะตามช่าง ตายมื้อใด๋ให้เอาไปมื้อนั้นบ่อควรให้ล่วงคืน อันหนึ่งคันแหม่นตายมีท้องทรงครรภ์มานแก่ ท่านให้ฝังมื้อนั้นจ๋อท้องผ่ามาน ให้จ๋อเอาลูกน้อยฝังนำแม่มันสา เถิงสามปีจั่งค่อยทำทานให้ คันบ่อเฮ็ดจั่งซั่นชาวบ้านบ่ออยู่เย็น อันหนึ่งคันแหม่นคนตายนั้นวันเพ็ญสิบห้าค่ำ หรือวันดับเผิ่นบ่อให้เคลื่อนย้ายไปแท้ที่ใด ให้พากันเอาไว้มื้อใหม่จั่งนำไป ก็จักเป็นมุงคุลแก่เฮาภายพี้ อันหนึ่งคันแหม่นเผาศพนั้นคันใดกะให้ปิ่น ข่วมฮอดอุแอ่งน้ำงุมไว้อย่าให้เหลือ กับทั้งสาดหมู่นั้นให้จับปิ่นหันหนี เอาผืตายลงเฮือนครบสามวันถ้วน ของที่เฮาปิ่นไว้กะเอาคืนคือเก่า สาดและแอ่งน้ำให้เอาปิ้นต่าวคืน ท่านเอย เขาก็น้อมเอาคำเถรกล่าว ทั้งไพร่พร้อมประชาพร้อมกะจื่อจำ เขาก็บูชาด้วยมาลาเทียนธูป ทุกถี่ถ้วนกระบวนพร้อมสู่แนว เขาก็ได้หน่วยแก้วสิลาเลิกไลหนี อัญชุลีกรขาบลาเถรเฒ่า พระยาก็พากันสร้างตามคำเถรสั่งทุกที่ถ้วนอันเถรท่านสั่งสอน
พระเถระเดินทางต่อ
บัดนี้มหาเถรเจ้ากัมมัฏฐานสิดั้นด่วนไปแหล่ว ท่านก็หนีจากห้องเมืองนั้นด่วนไป นับแต่สอนชาวเชื้อจันทะคามเมืองใหญ่ เหิงอยู่ล้ำนานได้แปดเดือน พระจึ่งได้ดุ่งดั้นลาจากหนีไป ตามไพรขวางหมู่พึงคนาเนื้อ พระก็เดินดุ่งดั้นหิมะวันลัดป่า มีคณาหมู่เนื้อเสือช้างบ่างชะนี มีเขาทองเขาตู้คูขันอยู่นันป่า มีกระทาทาดท้ามาฮ้องส่งนำ พระก็เดินลัดล้ำชมป่าเขาขัน นับได้หลายวันพระผ่านไพรภูล้วน เถรก็เดินเดี่ยวดั้นภูผาหลายบ่อน พระก็ตัดลัดต้อนตามต้ายตาดหิน ในดินพื้นทางเดินพอเป็นฮ่อม ดอกไม้หอมห่วงเฮ้ามาเข้าใส่ดัง พระก็เดินบ่อยั้งลัดใส่นครหลวง พอเมื่อตาเว็นตกคำแลงสูญแจ้ง พระก็แยงตามเข้าในเขาเก้าหน่วย เลาะเบิ่งเงื้อมเซาซ้นบ่อนนอน สอนลอนไม้ในไพรถันถี่ มีหมู่ไม้ยูงดั้วผ่องแดง มีแฮงแล้วเลยเซาซ้นอยู่ นอนอยู่หั้นในถ้ำฮ่อมผา คันแหม่นเดิ๊กมาแล้วภาวนานั่งจ่ม ระลึกเถิงพระหน่อล้ำองค์เจ้าหน่อพระธรรม คุณสัพพัญญูเลิศล้ำตั้งต่อบ่อมีถอย เถรก็ถือคำสอนสู่ตอนหนาแน่น ตื่นฮุ่งเช้าเบยเบิกสุริยา กาทั้งนกหมู่เขาขันท้า นกกระทาทองพร้อมกุโฏไก่ป่า ตบปีกท้าขั้นชั้นจ่นมา ตาเถรเฒ่าดาดีพายย่าม เข้าป่าไม้ไปหน้าบ่อเซา
พระเถรถึงเมืองดาวดึงส์
เถรก็ลัดล่วงเข้าเถิงเขตดาวดึงส์ เป็นแดนเมืองข่วงสนามแขวงตั้ง เวียงวังพร้องเสนาแน่นอั่ง ชื่อว่าพระยาภูมินทราชเจ้าเนาสร้างนั่งนคร ยศใหญ่กว้างลืออาจดาวดึงส์ นับแต่ในเมืองคนแห่แหน ยอย่อง ฝูงหมู่งัวควายม้าอาชาไนยช้างใหญ่ นับบ่อถ้วนมวลพร้อมมากมูล แต่นั้นยังมีหมู่บ้านจันทะคามนอกท่ง อยู่บ่อไกลบ่อใกล้นครกว้างต่อกัน ยังมีแสนกวนบ้านเป็นนายรักษาด่าน บ้านนี้กว้างแคบได้ร้อยแปดหลังคา ฝูงคนมีอยู่นำหลายล้น อนตายฮ้อนแสนยากกะใจจิต ความจนมาสู่แนวมีเว้น เวรมาข้องสาระวนอึดอยาก บังเกิดเป็นไหง่แห้งฝนฟ้าบ่อมี เพราะว่าแสนกวนบ้านกระทำการผิดฮีต บ่อชอบครองเผิ่นตั้งการดื้อห่อนกระทำ ท่านเอย
ปลูกเรือนผิดแพ้ภัยตนเอง
แสนกวนบ้านกระทำการบ่อแหม่นฮ่อม คือเฮ็ดย้าวเอาไม้บ่อแหม่นแนวแท้แหล่ว ลางคนไปเอาไม้ขอนคาข่วมฮ่อง ลางคนไปเอาไม้ไฟลนกลางไฮ่ ลางคนไปเอาไม้ปลายบ่อมีฟ้าลงผ่า ลางคนปลูกเฮือนไปถือมื้อผีหลวงยามบ่อแหม่น บ้านเมืองเลยเดือดฮ้อนเซาถ่อนอย่าสิทำ พากันจำเอาไว้ในจิตใจทุกหมู่เหล่า ขอให้พวกหมู่เจ้าจำไว้ให้ฮิ่นตรองหั่นถ่อน
มหาเถรไปถึงเมืองภูตะคาม
แต่นั้นเถรก็เดินไปหฟน้าภูตะคามเมืองใหม่ หลิงหล่ำฮู้เมืองบ้านหม่นหมอง เป็นหยังแท้คาเมจั่งหมองหม่น ศรีเก่าเศร้าคนนั้นกะดั่งกัน โกลาหลโหยฮ้องเสียงคนดังสนั่น มีทั้งเจ็บป่วยไข้สันนี้ดั่งใด๋ เถรก็ไปเถิงห้องคนซุมแซวเอิ้นมาใส่ เห็นเถรมาเขาก็นบไหว้ประนมนิ้วสู่คน ฮอดแต่ราชาเจ้าเสนาไปไขบอก พอแต่ฮู้ข่าวข้อพระยาเจ้าก็เล่ามา
เอาไม้ต้องห้ามปลูกเรือนไม่ดี
แต่นั้นเถรไขต้านประเพณีเฮ็ดบ่อแหม่น มันจั่งเกิดเดือดฮ้อนเมืองบ้านจั่งป่วนวี คนเฮาหนีครองเค้าบูฮาณพ่อแม่ การปลูกเฮือนปลูกบ้านทำสร้างก่อแปลง พากันทำเฮือนย้าวเสาบ่อดีอย่้ามาแต่งฮอดขื่อขางแผ่นแป้นปูนั้นกะดั่งเดียว ควรที่หาเอาไม้ลำดีฟ้าบ่อผ่า ไฟบ่อไหม้แนวนั้นจั่งเอาหั่นถ่อน อีกทั้งไม้ปลายด่วยลำบ่องามขอนสุมไฮ่ เอามาเฮ็ดบ่อได้เฮือนเจ้าสิบ่อดี คนอยู่ในเฮือนนั้นโกลาหลบ่อหยุดหย่อน มีแต่เจ็บป่วยไข้ภัยนั้นแล่นมาเจ้าเอย พากันจำจื่อไว้ให้ถือศีลพร้อมพร่ำ อย่าได้ป๊ะละเว้นเวรฮ้ายสิล่วงเถิง
กาบินโฉบเสาเรือนไม่ดี
อันหนึ่งยามปลูกเฮือนเอาเสาขึ้นมีกามาบินแส่ว นกและแฮ้งมางอยนั้นแหม่นบ่อดี เจ้าจงเอาไปถิ่มไหลลงแม่น้ำใหญ่ เจ้าอย่าได้เอาไว้เฮ็ดเสาท่านเอย คันแหม่นยังเอาไว้อันตรายสิบังเบียด ความทุกข์ความยากมาแล่นเข้าบ่อมีเว้นแต่ละวัน
สุนัขขึ้นบ้านใหม่ก่อนคนไม่ดีจงแก้ให้ถูก
คันแหม่นปลูกเฮือนแล้วมีหมาขึ้นไปก่อน ท่านให้เอาข้าวป้อนหมาแล้วจั่งไล่ลง มันจั่งเป็นมุงคุลแท้ทาสาสิมาช่อย เป็นนิมิตบอกให้ฮู้จักแก้กะจั่งดีท่านเอย คันแหม่นปลูกเฮือนแล้วกุโฏไก่ขึ้นไข่ เผิ่นบอกไว้เฮือนนี้สิคูณแท้แน่นอน มันหากเป็นบุญแท้มหาชัยโชคใหญ่ ท่านจักลุลาภได้คำแก้วดั่งประสงค์ เฮือนใดมีแหลวฮุ้งบินมาจับอยู่หลังคานั้น ท่านว่าไฟจักใหม้เฮือนนั้นบ่อดี ท่านบอกให้สะเดาะเคราะห์เสียเข็ญ เอาพระเณรสวดมนต์ฉันพร้อม ก็จักเป็นมุงคุลแท้ความสุขสิบังเกิด ทุกข์สิบ่อเห็นเวรสิบ่อพ้อสบายล้วนอยู่เลิงท่านเอย.............