------- ความหนักแน่น ---------

.......... ถ้าจะถามว่า อะไรที่ทำให้มนุษย์ในโลกนี้เกิดความหวั่นไหว คำตอบก็ไม่พ้นเรื่องใหญ่ ๆ ๘ เรื่องคือ ได้ลาภ เสื่อมลาภ ได้ยศ เสื่อมยศ ได้รับการสรรเสริญ ถูกนินทา มีความสุข และประสบกับความทุกข์ ที่รวมเรียกว่า โลกธรรม แปลว่าเรื่องประจำโลก ที่ผู้อยู่ในโลกต้องประสบ เหมือนเมื่อไปทะเลต้องพบเห็นคลื่น เข้าป่าก็ต้องเจอต้นไม้

.......... โลกธรมทั้ง ๘ ประการนี้ เมื่อประสบกับฝ่ายที่น่าปราถนา มีได้ลาภ ได้ยศ เป็นต้น จะเกิดความหวั่นไหวในลักษณะหลงระเริง มัวเมาและยึดติด กระทั่งกลายเป็นความประมาท เมื่อประสบกับฝ่ายที่ไม่น่าปราถนาก็มักจะทำให้เนื้อเนื้อต่ำใจ หมดกำลังที่จะต่อสู้ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องประคองจิตใจไว้ในระดับที่ได้มาก็พอใจ เสียไปก็เข้มแข็ง โดยอุบายวิธีดังนี้

>>>>>> ๑. มองอย่างทั่วถึง เพราะทุกสิ่งทุกอย่างมีหลายด้าน หลายมุม มองได้ครบทุกด้านเมื่อไหร่ความหวั่นไหวก็น้อยลงเมื่อนั้น เพราะจะรู้ทันว่า ทันทีที่ได้สิ่งใด ก็หมายถึงได้รับการสูญเสียสิ่งนั้นมาพร้อมกันด้วย ถ้าไม่ได้อะไรโอกาสที่จะเสียอะไรก็ไม่มี ที่มีการเสียเพราะมีการได้เกิดขึ้นนั่นเอง

>>>>>> ๒. ยอมรับการเปลี่ยนแปลง เพราะความเปลี่ยนแปลงเป็นสิ่งที่ไม่เปลี่ยนแปลง จึงต้องยอมรับการกระทำและวิธีคิดให้สอดคล้องกับหลักความเป็นจริงแทน ยิ่งนำชีวิตใกล้ความจริงเข้าไปเท่าไหร่ความทุกข์ก็น้อยลงเท่านั้น

............. หากปฏิบัติได้เช่นนี้ก็จะไม่เสียความหนักแน่น แม้จะประสบกับโลกธรรมอย่างรุนแรง ความทุกข์ก็ไม่รุนแรงตามคำสั่งสอนของท่านพุทธทาสภิกขุที่ว่า

ยามจะได้ให้ได้ไม่เป็นทุกข์ ... ยามจะเป็น เป็นให้ถูกวิธี
ยามจะตาย ตายให้เป็นเห็นสดุดี ... ถ้าอย่างนี้ไม่มีทุกข์ทุกวันเอย