คำสอนแต่เก่าก่อนสำหรับผู้ที่จะเป็นลูกเขย-ลูกสะใผมอ่านไปพบพ้อว่ามีสาระเลยหยิบยกมาฝาก

[หัวหน้าจ๋าย]

1) เป็นเขยเป็นไภ้ยืนใก้เจ้าโคค คะลำ

คำแปล เป็นลูกเขยเป็นลูกสะใภ้ยืนใกล้เจ้าตระกูลเป้นสิ่งต้องห้าม ไม่ให้กระทำ

2)เป็นไภ้เป็นเขยย่างใก้เจ้าโคคลุงตา คะลำ

คำแปล เป็นลูกสะใภ้หรือลูกเขยเดินใกล้ญาติผู้ใหญ่หรือลุงตา เป็นสิ่งต้องห้ามไม่ให้กระทำ

3) ขึ้นเฮือนบ่ล้างตีน ย่างทืบตีนขึ้นบันได ย่างเทิงเฮือนแฮง ย่างลากตีน คะลำ

คำแปล ขึ้นบ้านเรือนไม่ล้างเท้า เดินกระทืบเท้าขึ้นบันใด เดินตีนหนักและเดินลากเท้า เป็นสิ่งต้องห้ามไม่ให้กระทำ

4) เมียย่างเอาผ้าซิ่นปัดป่ายผัว คะลำ

คำแปล เมียเดินเอาผ้าถุงปัดป่ายผัวเป็นสิ่งต้องห้าม

5) นุ่งผ้าเตะเตียว ย่างผ่านเจ้าโคค ลุงตา คะลำ

คำแปล นุ่งผ้าลอยชายเดินผ่านหน้าเจ้าตระกูลลุงตา เป็นสิ่งต้องห้าม

6) เป็นไภ้นั่งขัดสะหมาด คะลำ

คำแปล เป็นสะใภ้นังขัดสมาธิ เป็นสิ่งต้องห้าม

7) เป็นเขยนังขัดสะหมาดกินเข่า นั่งฟังเจ้าโคคบอกสอน คะลำ

คำแปล เป็นเขยนังขัดสมาธิ กินข้าง และนั่งฟังเจ้าตระกูลบอกสอนเป็นสิ่งต้องห้าม

นั่งตันปักตู นั่งตันขั้นบันได นั่งหมอน นั่งกางผู้เถ่า คะลำ

คำแปล นั่งขวางประตู ขวางบันใด นั่งบนหมอน นั่งกลางวงผู้เฒ่าผู้แก่เป็นสิ่งต้องห้าม

9) ผัวไปค้าเมียแต่งเพด คะลำ

คำแปล ผัวเดินทางไปค้าขายในต่างถิ่น ไปทำงานต่างประเทศ เมียอยู่บ้านเสริมสวยแต่งตัวสวยเป็นสิ่งต้องห้าม

10) ไปบ่ลา มาบ่คอบ คะลำ

คำแปล จะจากไปก็ไม่รู้จักกล่าวลา เมื่อมาก็ไม่รู้จักมาบอกกล่าว ( เข้าทำนอง ไปลามาไหว้ของสำนวนไทย ) เป็นสิ่งต้องห้าม

11) เมียกินเข่าก่อนผัว คะลำ

คำแปล เมียกินข้าวก่อนผัว เป้นสิ่งต้องห้าม

12) ผัวกินเงื่อนเมีย คะลำ

คำแปล ผัวกินเศษอาหารที่เมียกินไม่หมดหรือเมียเหลือไว้ให้ เป็นสิ่งต้องห้าม

13) ได้กินซิ้นบ่ส่งอา ได้กินปลาบ่ส่งปู่ คะลำ


คำแปล ได้กินของดีเช่นเนื้อต่างๆ หรือปลาต่างๆ เก็บไว้กินเฉพราะผัวเมีย ไม่ส่งให้ญาติพี่น้องบ้าง เป็นสิ่งต้องห้าม

14) กินเข่าโตโสควมเพิ่น คะลำ

คำแปล กินข้าวบ้านตนเอง แต่ไปพูดเรื่องของคนอื่น เป็นสิ่งต้องห้าม

15) เมียนอนก่อนผัว ตื่นหลังผัว คะลำ

คำแปล เมียนอนก่อนผัวและตื่นทีหลังผัว เป้นสิ่งต้องห้าม

16) ผัวนอนคาบนมเมีย คะลำ


คำแปล ผัวนอนดูด หรือคาบนมเมีย เป็นสิ่งต้องห้าม

17) เป็นไภ้เป็นเขยนอนเปิง คะลำ

คำแปล เป็นลูกสะใภ้เป้นลูกเขย นอนเปิงเป็นสิ่งต้องห้าม ( ห้องเปิง คือห้องที่สำคัญ ที่สุดของบ้านเรือนชาวอิสาน ซึ่งตามปกติเรือนคนอิสานมีสามห้อง คือ ห้องเปิง ส้วมคือห้องนอนของลูกสาวหรือห้องของลูกสาวที่แต่งงานแล้วแต่ยังไม่ได้ออกเรือน บ่อนนอน หรือที่นอน )

18) เมียบ่สมมาผัวในวันพะวันสีนก่อนนอน คะลำ

คำแปล เมียไม่ขอขมาผัวในวันพระ วันศิลก่อนเข้านอน เป็นสิ่งต้องห้าม

19) ผัวเมียผิดกัน ข่มเหงกัน ด่าป้อยกัน คะลำ

คำแปล ผัวเมียทะเลาะกัน ข่มเหงกัน ด่าทอกัน เป็นสิ่งต้องห้าม

20) เมียบ่ปะติบัดผัว คะลำ

คำแปล เมียไม่ปรนนิบัติผัว คือไม่เอาใจใส่คอยปฎิบัติรับใช้ผัว เป็นสิ่งต้องห้าม

เป็นไงครับของคะลำของชาวอิสานที่ผัวเมียพึงงดเว้น ตามคำสอนเขยสอนสะใภ้ ของผู้เฒ่าผู้แก่ปราชญ์อิสานที่สั่งสมกันมาหลายร้อยปี

[บ่าวนิติกร]

ของดี ตั๋วหัวหน้า พากันเผยแพร่ อนุรักษ์ ให้ลูกให้หลาน ได้ฮูจัก "คะลำ" แน่เด้อ
อย่าสู่รับแต่วัฒนธรรม เมืองนอกเมืองนามาลอกเลียนกันหลาย ซอยกัน ครับอาว..

[คนตระการ...]

อ้างถึง 16) ผัวนอนคาบนมเมีย คะลำ


คำแปล ผัวนอนดูด หรือคาบนมเมีย เป็นสิ่งต้องห้าม




มันสิยาดลูกติ๊อาว::)::)