มื่อวานได้รับพัสดุจากเอื้อย เสียงเพิ่นว่าส่งของแปลกมาให้กิน คิดตั้งโดนแม่นอีหยังน้อของแปลก เปิดออกมาพ้อในบักขามคั่วกับข้าวโป่งเพิ่นเอ็ดใส่บุญข้าวจี่ เฮ็ดหลายก็เลยส่งมาให้อีหล่าจี่กินพะนะเสียงเพิ่นว่า อยากส่งข้าวจี่มาให้ แต่บ่แม่นแนวส่ง ย่อนว่าน้องสาวเพิ่นมักกินข้าวจี่กับแจ่วบอง เอื้อยสิคิดฮอดตลอดในช่วงเดือนสาม เพิ่นสิส่งของกินมาให้เรื่อย แซวเอื้อยเพิ่นไปว่า ส่งในบักขามคั่วมาเฮ็ดหยังคือบ่เอาเม็ดดิบมาให้หล่าเล่นดีดเล่น เอื้อยกะเลยว่าว่บ่ฮู้จักใหญ่จักเทือเนาะ อิอิ ข้าวโป่งจี่สู่น้องๆที่ทำงานกินหมดซ่ำ บ่ได้ถ่ายรูปเลยจ้า
เสียงไก่โต้งโก่งคอขันรับวันใหม่
รีบตื่นไวหุงหาเตรียมอาหาร
ก่อไฟนึ่งข้าวเหนียวใหม่ไว้ทำทาน
เช้ามีงานเพิ่มสายรักสามัคคี
ทำอาหารปราณีตเพื่อฮีตสาม
จัดแต่งงามหวานคาวและข้าวจี่
เพื่อนำไปถวายพระตามประเพณี
โดยที่มีวัดศูนย์รวมความร่วมใจ
พอข้าวเหนียวสุกนั้นปั้นเป็นวง
โรยเกลือลงให้มีรสดีไว้
ไม้เสียบวงตรงกลางแล้วย่างไฟ
ทาไข่ไก่แล้วขางย่างอีกที
หากอยากทานหวานนำใส่น้ำอ้อย
หอมอร่อยอาหารนี้มีเดือนสาม
เชื่อโบราณอีสานจัดปฏิบัติตาม
ทุกเขตคามเสริมส่งตรงตามคอง
ภัตตาหารมากมายถวายพระ
ฟังธรรมะล้างใจให้หายหมอง
แกงหน่อไม้ป่นปลาทูคู่ผักดอง
อีกแจ่งบองลาบคั่วย่างวางเคียงกัน
ชาวบ้านมารายล้อมกันพร้อมพรั่ง
หลังจากฟังธรรมะพระเณรฉัน
นำอาหารจัดแจงมาเบ่งปัน
ร่วมวงปั้นข้าวเหนียวคุยเกี่ยวใจ
บุญข้าวจี่ประเพณีที่เก่าแก่
กำเนิดแต่พุทธกาลสมัย
มีเรื่องเก่าเล่ามาว่ากันไว้
นางทาสได้ถวายทานแด่ศาสดา
นางทาสนั้นนามว่าบุณณทาสี
ถวายข้าวจี่ผู้เป็นใหญ่ในศาสนา
คราวเดือนสามฟังธรรมไปใจตรึงตรา
บรรลุโสดาด้วยอานิสงฆ์ทาน
เพ็ญเดือนสามถูกยึดมั่นเป็นวันดี
บุญข้าวจี่จัดไว้ให้สืบสาน
ฮีตที่สามงดงามตามเทศกาล
ให้ชาวบ้านฟังธรรมชี้นำทาง
ครั้งหนึ่งสมัยพุทธกาล นางทาสชื่อบุณณทาสีได้ออกไปตักน้ำที่อยู่ไกลจากบ้านมาก นางจึงเตรียมข้าวจี่เพื่อไปรับประทานระหว่างทาง วันหนึ่งนางได้พบสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า นางจึงถวายข้าวจี่แด่พระองค์ และได้ฟังพระธรรมเทศนาจนบรรลุโสดาบัน ชาวบ้านจึงได้ยึดวันนั้นเป็นวันทำบุญข้าวจี่ คือจัดในเดือนสามนั่นเอง
คนอีสานมีอะไรดีๆ ก็อยากนำไปถวายพระ ข้าวจี่ของแต่หมู่บ้านอาจจะไม่เหมือนกัน บางบ้านใส่เฉพาะเกลือ ไม่ใส่ไข่ บางบ้านใส่ทั้งไข่และน้ำอ้อย ข้าวจี่ใส่น้ำอ้อยนั้นว่ากันว่าอร่อยมากจนมีผญากล่าวว่า เดือนสามค้อยเจ้าหัวคอยปั้นข้าวจี่ ข้าวจี่บ่มีน้ำอ้อยจั่วน้อยเซ็ดน้ำตา แปลว่า พอถึงเดือนสามมาพระเณรรอฉันข้าวจี่ ถ้าข้าวจี่ไม่ใส่น้ำอ้อยเณรน้อยก็ร้องไห้
Bookmarks