การเลี้ยงผีปู่ตา ชาวบ้านนางช้างเฒ่า ตำบลน้ำคำ อำเภอไทยเจริญ จังหวัดยโสธร
ความสำคัญ
ชาวบ้านนางช้างเฒ่า และบ้านอื่นๆๆในท้องถิ่นภาคอีสานเชื่อกันว่า ผีปู่ตาเป็นผีของบรรพชนหรือวิญญาณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว แต่ยังมีความรักความผูกพันเป็นห่วงบุตรหลานอยู่ จึงยังอยู่คอยเฝ้าดูแล รักษาคุ้มครองป้องกันภัยร้ายทั้งปวงที่จะเกิดขึ้นแก่บุตรหลานในชุมชนของตนเอง หมู่บ้านแต่ละแห่งจึงสร้างศาลเจ้าหรือศาลปู่ตาไว้ที่ป่าหัวบ้าน หรือท้ายบ้านไว้สำหรับให้ผีปู่ตาอาศัย โดยเมื่อครบกำหนด 1 ปี ชาวบ้านหรือชุมชนจะจัดพิธีกรรมเลี้ยงผีปู่ตา 1-2 ครั้ง เป็นการตอบแทนผีปู่ตาที่คอยปกป้องคุ้มครองตลอดมา
พิธีกรรม
ชาวอีสานเชื่อกันว่าวิญญาณของผีปู่ตาจะมีอำนาจในการดลบันดาลสิ่งต่าง ๆ ให้แก่ชาวบ้านได้ตามที่ปรารถนาด้วยวิธีการบ๋า หรือบน ซึ่งเป็นการให้สินบนแก่ผีปู่ตา ถ้าหากว่าสามารถทำให้เขาเหล่านั้นประสบผลสำเร็จตามที่เขาต้องการแล้วชาวบ้านก็จะนำเหล้าไห ไก่ตัว มาแก้บนหรือข้าวปลาอาหารคาว หวาน ตามที่ชาวบ้านได้บนไว้ แต่ดอกไม้จะต้องเป็นดอกไม้สีขาว หรือดอกพุดใส่กรวยใบตอง 1 คู่ ธูปเทียน 2 เล่ม ผูกติดกันกับตาแหลวจำนวน 4 อัน โดยมีเฒ่าจ้ำเป็นผู้ประกอบพิธีอัญเชิญดวงวิญญาณผีปู่ตามารับเอาเครื่องเซ่นสังเวยต่าง ๆ
ในขณะที่ประกอบพิธีก็จะต้องมีวงแคน ฆ้อง กลอง มาบรรเลงให้เกิดความสนุกสนานตามประเพณี ต่อจากนั้นเฒ่าจ้ำทำการเสี่ยงทาย ความอุดมสมบูรณ์ของบ้านเมืองและความปลอดภัยของหมู่บ้าน
ชุมชน กับผีปู่ตา เสร็จพิธีชาวบ้านจะนำเครื่องเซ่นสังเวยไปฝังในหลุมแล้วแยกย้ายกันกลับบ้าน
สาระ
พิธีกรรมการเลี้ยงผีปู่ตา เป็นความเชื่อของชาวอีสานที่มีความรัก ความผูกพันอยู่กับภูตผีของบรรพบุรุษ ด้วยความเชื่อที่ว่าบรรพบุรุษยังมีความรัก ความห่วงใย แก่บุตรหลานอยู่เสมอ จึงพร้อมใจกันจัดหาที่พักและเลี้ยงดู เพื่อตอบสนองในพระคุณของบรรพบุรุษ
ตูบเจ้าปู่หรือว่าศาลเจ้าปู่
แม่ครัวกะทำอาหารเลี้ยงผีปู่ตา ส่วนที่เหลือกะเลี้ยงชาวบ้าน บางที่กะขอแผ่ไก่เฮือนละโต หรือแผ่เงินกะแล้วแต่หมู่บ้านสิเฮด
ตบกองประทาย หรือว่ากองทราย
การฟ้อนรำถวาย จุดบั้งไฟถวาย
เหล้าโท ของแท้ บ่าวได้โบกหนึ่งวินหัวกลับบ้าน
สาวนักเรียนกะมา ชุดลูกซามบ่ทันเปิดเทอม แม่ยืมก่อน
Bookmarks