ช่วงเวลา
เมื่อถึงเวลาเกี่ยวข้าวในนาเสร็จเรียบร้อยแล้วชาวนานำข้าวฟ่อนมากองเรียงกันเป็นวงกลม
ในลานนวดข้าวที่จัดเตรียมไว้ใช้โค กระบือย่ำฟ่อนข้าวเปลือกที่ติดรวงข้าวออกมาเป็น
เมล็ดข้าวเปลือก ก่อนจะขนข้าวเปลือกเข้ายุ้ง ชาวนาทุกครอบครัวจะทำพิธีเรียกขวัญแม่
โพสพเข้ายุ้งบางท้องถิ่นจะเรียกว่าทำพิธีสู่ขวัญข้าว พิธีที่ต้องใช้หมอสู่ขวัญมาทำพิธี
ความสำคัญ/กิจกรรม
โพสพ (โพสก) เทพธิดาประจำข้าว การเรียกขวัญแม่โพสพ เพื่อเป็นการแสดงความ
กตัญญูกตเวทีต่อสิ่งที่มีพระคุณต่อตนเอง โดยเฉพาะแม่โพสพซึ่งมีความสำคัญต่อการ
ดำรงชีวิตของมวลมนุษยชาติทั่วโลก พิธีนี้จะทำโดยทั่วไปทุกท้องถิ่นของจังหวัดที่มีการ
ทำนา
เมื่อถึงฤดูกาลทำนาปีจะเริ่มต้นประมาณเดือน (พฤษภาคม) ชาวนาจะนำโคกระบือ ออก
ไปไถนาประมาณตี 4 (ฝนเริ่มตกลงมาแล้ว) ชาวนาจะช่วยกันโดยนำกระบือของตนเองที่
มีอยู่มาช่วยกันไถนา เพื่อให้การไถนาเสร็จเร็วขึ้น เป็นสังคมแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและ
กัน เมื่อต้นข้าวในนาปลูกดำหว่านข้าวเสร็จแล้ว ชาวนาก็จะดูแลรักษาวัชพืชและอื่น ๆ ให้
ข้าวอุดมสมบูรณ์ไม่มีการใส่ปุ๋ย เมื่อถึงเวลาเกี่ยวข้าวในนาเสร็จเรียบร้อยแล้วชาวนานำข้าว
ฟ่อนมากองเรียงกัน เป็นวงกลมในลานนวดข้าวที่จัดเตรียมไว้ใช้โค กระบือย่ำฟ่อนข้าว
เปลือกที่ติดรวงข้าวออกมาเป็นเมล็ดข้าวเปลือก ก่อนจะขนข้าวเปลือกเข้ายุ้ง ชาวนาทุก
ครอบครัวจะทำพิธีเรียกขวัญแม่โพสพเข้ายุ้งบางท้องถิ่นจะเรียกว่าทำ พิธีสู่ขวัญข้าว พิธีที่
ต้องใช้หมอสู่ขวัญมาทำพิธี
เครื่องเซ่น มีเหล้าหนึ่งขวด ไก่ต้นหนึ่งตัว ไข่ต้ม ยายศรี ขนมต้มแดง ต้มขาว ฯลฯ หรือ
ตามที่หาได้ใส่ในกระทงที่เย็บด้วยใบตองปักด้วยธงสีต่าง ๆ มีต้นข้าวมัดเป็นหุ่นแม่โพสพ
ใส่รวมในกระจาด ใช้ผ้าแดงผ้าขาวคลุมกระจาดคอนหรือหาบไปนา (ภาษาถิ่น) เมื่อถึงทุ่ง
นาจะกู่เรียกแม่โพสพให้มาเข้ายุ้งข้าวของตน
ต่อมาเกิดเทคโนโลยีทางการเกษตรสมัยใหม่ ทำให้ปัจจุบันชาวนาไม่ต้องขนข้าวเข้ายุ้ง
เนื่องจากมีรถเกี่ยวข้าวพอเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็มีพ่อค้ามารับซื้อข้าวเปลือก
ถึงที่ พิธีกรรมนี้จึงหมดไป
Bookmarks