ความสุข...สร้างได้
โดย พระมหามงคล วรรมฺมวาที



ความสุข...สร้างได้

น้องคีมรอใส่บาตร

ความสุขเป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถสร้างเองได้โดยการบอกใจให้เป็นสุขกับกิจวัตรประจำวันหรือสิ่งที่เกิดขึ้น และงานปัจจุบันเหมือนกับปลา ๓ ตัว ที่อยู่ในตู้ ๓ ใบ ปลาตัวที่ ๑ ตัวเล็กอยู่ในตู้ในใบเล็ก ปลาตัวที่ ๒ ตัวขนาดกลางอยู่ในตู้ขนาดกลาง ปลาตัวที่ ๓ ขนาดใหญ่อยู่ในตู้ใบใหญ่ ถามท่านทั้งหลายว่า ตัวไหนมีความสุขหรือทุกข์มากกว่ากัน (คิดก่อนนะ)

คำตอบ คือ ปลาทั้ง ๓ ตัว ในตู้ ๓ ใบนั้น มีความสุข หรือทุกข์เท่าๆ กัน แต่มันก็ขึ้นอยู่กับปลาทั้ง ๓ ตัว ที่จะบอกตัวเองว่าสุขหรือจะบอกตัวเองว่าทุกข์ ถ้าปลาบอกตัวเองว่าสุขมันก็จะมีความสุขในตู้ มีอาหารกิน มีออกชิเจนให้ แต่ถ้าปลาบอกว่าทุกข์มันก็ทุกข์ และมันจะต้องทุกข์สองเท่าคือทุกข์จากความเจ็บที่จะต้องวิ่งชนตู้เพื่อหาช่องทางหนี

แล้วถ้าจะเปรียบปลาเหมือนตัวเรา ตู้ก็เหมือนหน่วยงานองค์กรของเรา ลองตามตัวเราเองสิว่าเราจะเลือกสุข หรือทุกข์ในหน่วยงานหรือองค์กร

ฉะนั้น จงบอกใจให้เป็นสุขกับสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิต หรือกิจวัตรประจำวัน โดยที่ไม่ต้องวิ่งหาความสุขอีกต่อไป แต่ทุกวันนี้หลายคนต่างก็ออกวิ่งหาความสุขกัน เพราะหลายคนวางเป้าหมาย หรือเส้นชัยแห่งความสุขคือ มีเงินมากๆ มีรถสวยๆ มีบ้านหลังใหญ่ๆ มีตำแหน่งงานสูงๆ นี่เป็นเพียงความสุขทางกายหรือความสุขภายนอก แทนที่จะได้ความสุขกลับได้ความทุกข์เพิ่มขึ้น เช่นอยากมีเงินมากๆ ก็ต้องวิ่งทำสิ่งที่ผิดกฎหมาย หรือคดโกงบริษัทหน่วยงานองค์กรต่างๆ แทนทีจะได้ความสุขกลับได้ความทุกข์เพิ่มอีก คือ ติดคุกติดตะราง หรือให้ออกจากงาน เป็นต้น

พระพุทธเจ้าทรงแบ่งความสุขของมนุษย์ไว้ ๒ อย่างคือ กายิกสุข คือ สุขทางกาย และเจตสิกสุข คือ สุขทางใจ

"ความสุขทางกาย" คือ การมีปัจจัยในการดำเนินชีวิตอย่างสมบูรณ์ กินอิ่ม นอนอุ่น ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ ไปไหนมาไหนไม่ขัดข้อง ในพระคัมภีร์พระไตรปิฏก อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาตได้กล่าวถึง ความสุขของคฤหัสถ์ หรือสุขทางกายไว้ ๔ ประการ คือ

๑. สุขจากการมีทรัพย์
๒. สุขจากากรใช้จ่ายทรัพย์
๓. สุขจากการไม่เป็นหนี้
๔. สุขจากการทำงานที่ไม่มีโทษ


"ความสุขทางใจ" คือ มีใจสงบร่มเย็นไม่คิดฟุ้งซ่านไม่รำคาญหดหู่ ไม่ท้อแท้วิตกกังวลจนกินไม่ได้นอนไม่หลับ เป็นต้น ดังกวีนิพนธ์ของหลวงพ่อพระศาสนโศภณ (แจ่ม) ที่ว่า

สุขหรือทุกข์อยู่ที่ใจมิใช่หรือ
ถ้าใจถือก็เป็นทุกข์ไม่สุขใส
ถ้าไม่ถือก็เป็นสุขไม่ทุกข์ใจ
เราอยากได้ทุกข์หรือสุขนา

หากท่านพิจารณาดูจะเห็นว่า ชีวิตเรานั้นจะสุขหรือทุกข์อยู่ที่การยอมรับความเปลี่ยนแปลงและการเอาชนะใจตนเอง ดังคำกล่าวที่ว่า

"ชนะอื่นหมื่นแสน ก็แม้นกลับแพ้ได้ แต่ถ้าชนะใจตัวเองแม้ครั้งเดียว จะสามารถชนะได้ตลอดไป"

"อันอ้อยตาลแม้จะก้าวเข้าสู่หีบยนต์ ยังไม่สิ้นกลิ่น ช้างหัสดิน แม้จะก้าวเข้าสู่สงครามก็ไม่ทิ้งลีลา บัณฑิตแม้จะประสบทุกข์เจียนตายสักปานใดก็ไม่ทิ้งธรรม"

ชีวิตที่จะมีความสุขทั้งทางกายและทางใจ คือการทำหน้าที่ของตนเองให้สมบูรณ์ ดังที่หลวงพ่อปัญญานันทะ ได้กล่าวไว้ว่า

"หน้านอกบอกความงาม หน้าในหัวใจบอกความดี หน้าที่บอกความรับผิดชอบ"

เช่น หน้าที่ของชาวประมงคือหาปลา หน้าที่ของแม่ค้าคือหากำไร หน้าที่ของศิลปินคือสร้างศิลปะ หน้าที่ของพระคือสอนมนุษย์ หน้าที่ของชาวพุทธคือทำความดี เป็นพระมีหน้าที่เทศ เป็นเปรตมีหน้าที่ขอ เป็นหมอมีหน้าที่รักษา เป็นหมามีหน้าที่เห่า เป็นเต่ามีหน้าที่คลาน เป็นพยานยานมีหน้าที่ดูแล เป็นบุตรมีหน้าที่เลี้ยงดูพ่อแม่ เป็นพ่อแม่มีหน้าที่เลี้ยงดูบุตร ใครมีหน้าที่อะไรจงทำหน้าที่นั้นให้สมบูรณ์

ขอให้บอกกับตัวเองว่าเป็นอะไรก็ได้ ขอให้ได้เป็น เช่นแม้ไม่ได้เป็นคนรวย แต่จะขอเป็นคนจนอย่างมีศักดิ์ศรี แม้ไม่ได้เป็นหัวหน้า แต่จะขอเป็นคนทำงานที่ดี แม้ไม่ได้มีครอบครัวที่อบอุ่น แต่ฉันจะได้ไออุ่นแก่คนในครอบครัว แม้ไม่ได้เงินเดือนสูงแต่จะทำงานให้คุ้มกับหน้าที่ แม้ไม่ได้รับความรัก แต่ฉันจะรู้จักรักทุกคน

สรุปว่ามีหน้าที่ทำอะไรจงทำสิ่งนั้นด้วยความรัก ยกตัวอย่างง่ายๆ เหมือนเรารักใครสักคน รักอะไรสักอย่าง เราก็จะทำได้ทุกอย่างเพื่อคนที่เรารัก แม้จะเสียใจ ร้องไห้กับเขาสักกี่ครั้งยังทนได้เพราะเรารัก แม้จะเสียใจ ร้องไห้กับเขาสักกี่ครั้งยังทนได้เพราะเรารักเขาด้วยหัวใจ หรือหนังสือเล่มใดที่เราชอบเราก็จะไม่รู้สึกว่าหนังสือเล่มนั้นมันเกะกะ แม้ว่ามันจะถูกวางไว้มุมไหนของโต๊ะทำงาน หรือมุมไหนของบ้านก็ตาม

ฉะนั้นทุกเข้าก่อนออกจากบ้านไปทำงาน อย่าลืมคิดถึงสิ่งที่ต้องใช้ในชีวิตประจำเหล่านี้คือ

๑. สิ่งที่จะทำให้ทุกคนรักเราคือ ความอ่อนน้อมถ่อมตน
๒. สิ่งที่จะทำให้คนชื่นชมคือ การทักทาย
๓. สิ่งที่งดงามที่สุดบนเรือนร่างคือ รอยยิ้ม
๔. งานที่ทำแล้วพอใจที่สุดคือ การช่วยเหลือผู้อื่น
๕. ความสุขที่สุดคือ การเป็นผู้ให้
๖. อาวุธร้ายแรงที่ต้องระมัดระวังและเก็บรักษาให้ดีที่สุด คือ การพูดทำร้ายผู้อื่น
๗. พลังยิ่งใหญ่ที่สุดที่ทำให้ทุกอย่างสำเร็จคือ ความรัก
๘. ความสูญเสียที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคือ การทำร้ายตัวเอง
๙. ปัญหาที่ใหญ่ที่สุดที่จะต้องเอาชนะให้ได้คือ ความกลัว
๑๐. ยาเสน่ห์ที่ให้ผลดีที่สุดคือ ความสงบในใจ




ที่มา : หนังสือ ผ่านทุกข์ ก็เจอสุข [/SIZE]

ความสุข...สร้างได้