ปัจจัยที่มีผลต่อราคาน้ำมัน(แพงหรือถูก)

[jinnawat90]

ปัจจัยที่มีผลต่อราคาน้ำมันโลกได้แก่
.
(1). โอเปค (OPEC)
.
กลุ่มผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ของโลก 12 ประเทศ คุมการผลิตน้ำมัน 40%
.
(2). ผู้ผลิตนอกกลุ่มโอเปค (non-OPEC)
.
กลุ่มผู้ผลิตน้ำมันนอกกลุ่มโอเปค ส่วนใหญ่ผลิตนอกผืนแผ่นดิน (off-shore platform), ตอนนี้แหล่งผลิตใหญ่อยู่ในอ่าวเม็กซิโก ซึ่งจะต้องหยุดผลิตเมื่อมีพายุเฮอริเคนพัดผ่าน ทำให้การผลิตตกลงเป็นพักๆ
.
(3). ความต้องการ(อุปสงค์)ของตลาด-กลุ่มประเทศดาวรุ่งขาขึ้น (emerging market demand)
.
ประเทศดาวรุ่งขาขึ้นหลายประเทศมี ความต้องการน้ำมันมากขึ้น โดยเฉพาะจีน, ช่วงใดเศรษฐกิจจีนร้อนแรงจะมีความต้องการน้ำมันเพิ่ม ช่วงใดเศรษฐจีนชะลอตัว-ชะงักงันจะมีความต้องการน้ำมันลดลง
.
(4). ค่าใช้จ่ายในการกลั่น (refining costs)
.
ค่าใช้จ่ายในการกลั่นของโรงกลั่น แต่ละแห่งไม่เท่ากัน เช่น โรงกลั่นที่ทันสมัยมีแนวโน้มจะประหยัดกว่าโรงกลั่นรุ่นเก่า แหล่งน้ำมันแต่ละแห่งมีคุณสมบัติต่างกัน ทำให้ได้ผลิตผลจากการกลั่นที่มีราคารวมไม่เท่ากัน (ขึ้นกับว่า กลั่นแล้วได้สัดส่วนน้ำมันแพงมาก หรือถูกมาก)
.
สูตรน้ำมันแต่ละประเทศยังต่างกัน เช่น สหรัฐฯ มีสูตรน้ำมันเบนซินหน้าร้อน (summer blend) ไม่เหมือนหน้าหนาว ฯลฯ ทำให้ค่าการกลั่นต่างกันเพิ่มขึ้น
.
(5). ภูมิรัฐศาสตร์ (geopolitics)
.
การเมือง-ความมั่นคงของรัฐที่ผลิต น้ำมันในตะวันออกกลาง โดยเฉพาะซาอุฯ อิรัก คูเวต อิหร่านมีผลต่อความเสี่ยงต่อการลดการผลิต หรือเกิดอุปสรรคในการขนส่ง
.
ตัวอย่างเช่น เมื่ออิหร่านขู่จะปิดช่องแคบฮอร์มุซ หรืออิสราเอลขู่จะโจมตีอิหร่าน จะทำให้เกิดความเสี่ยงในภูมิภาคนี้ "ระอุ" เพิ่มขึ้นเป็นพักๆ ฯลฯ
.
(6). ภูมิอากาศ (weather)
.
ภูมิอากาศที่รุนแรง (ร้อนจัด-หนาวจัด) มีแนวโน้มจะทำให้ความต้องการพลังงานเพิ่ม เช่น ร้อนจัดทำให้คนเปิดแอร์-พัดลมมากขึ้น อาบน้ำมากขึ้น, หนาวจัดทำให้คนใช้น้ำมัน-แก๊ส-ถ่านหิน ผลิตความร้อนเพิ่มขึ้น ฯลฯ
.
(7). อัตราแลกเปลี่ยน (exchange rate)
.
ราคากลางน้ำมันมักจะเทียบค่าตาม เงินดอลลาร์สหรัฐฯ... ถ้าดอลลาร์ฯ แข็ง จะทำให้ราคาน้ำมันตกลง, ถ้าดอลลาร์ฯ อ่อน จะทำให้ราคาน้ำมันสูงขึ้น
.
(8). สถานที่ซื้อน้ำมัน (กรณีสหรัฐฯ คือ อยู่ในรัฐใด - state)
.
สหรัฐฯ นำเข้าน้ำมัน 62% ในปี 2010/2553 โดยส่วนใหญ่ขนส่งทางเรือ ผ่านอ่าวเม็กซิโก ทำให้รัฐทางใต้ (gulf coast) มีแนวโน้มจะมีราคาน้ำมันต่ำกว่ารัฐอื่นๆ
.
สหรัฐฯ กำลังสร้างท่อเพื่อรองรับการซื้อน้ำมันที่ผลิตจากทรายน้ำมันในแคนาดามากขึ้น โดยเข้ามาทางเหนือมากขึ้น
.
(9). การตลาด (marketing)
.
บริษัทผู้ขนส่ง-ผลิตน้ำมันมีส่วน ทำให้ราคาน้ำมันแพงหรือถูกลงได้ในระดับหนึ่ง สำหรับประเทศไทย, ผู้ผลิตใหญ่เป็น ปตท. ซึ่งมีฐานะเป็นรัฐวิสาหกิจ ทำให้รัฐบาลควบคุมราคาน้ำมันในประเทศได้ โดยการบีบคอ ปตท.เบาๆ (บอกให้ลดหรือควบคุมราคา) เป็นพักๆ
.
เราอาจกล่าวได้ว่า ปตท.เสียภาษีให้คนไทย 3 รอบ... (1). การควบคุมราคาน้ำมัน (รัฐบาลเป็นฝ่ายบีบคอ ปตท.เป็นพักๆ ไม่ให้ขายแพงเกิน) + (2). เสียภาษีปีละมากๆ (สูงกว่าก่อนแปรรูปมาก) + (3). นำกำไรเข้ารัฐ (รัฐเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่)
.
การแปรรูปรัฐวิสาหกิจของ ปตท. ทำให้รัฐวิสาหกิจแห่งนี้ก้าวไปไกลจนแข่งขันกับนานาชาติได้ (เหนือกว่ารัฐวิสาหกิจอื่นๆ ที่ยังไม่แปรรูปมาก)
.
กรีซเป็นตัวอย่างที่ดีของรัฐที่ ล้มเหลวในการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ แถมเดิมให้เกษียณได้ตั้งแต่อายุ 40 ปี ทำให้มีค่าใช้จ่ายในรูปเงินบำนาญมหาศาล
.
(10). ภาษี (taxes)
.
น้ำมันในสหรัฐฯ เสียภาษี 2 รอบ คือ ให้รัฐบาลกลาง (federal tax) และรัฐบาลท้องถิ่น (state tax)
.
รัฐบาลท้องถิ่นในสหรัฐฯ ที่เก็บภาษีน้ำมันมากหน่อยเป็นรัฐที่มีรายได้ค่อนข้างสูง คือ รัฐติดทะเลทางตะวันตก, อยู่รอบทะเลสาบน้ำจืดทั้งห้า (ทางเหนือ ใกล้แคนาดา ค่อนไปทางตะวันออก), ทางตะวันออกเฉียงเหนือ, และฟลอริดา
.
ภาษีน้ำมันในไทยเรียกเก็บน้ำมันเบนซินแพง เพื่อนำไปใช้ลดราคาดีเซล-แก๊ส ทำให้เบนซินมีราคาแพงขึ้น ดีเซลกับแก๊สถูกลง
.
(11). การเก็งกำไร วางเดิมพัน-ประกัน เพื่อหลีกเลี่ยงการสูญเสีย (speculation & hedging)
.
น้ำมันก็คล้ายสินค้าและของมีค่าอีกหลายอย่าง คือ มีการซื้อไว้เก็งกำไร กักตุน หรือมีการรวมตัวกันเป็นกองทุน เพื่อซื้อน้ำมันไว้ขายต่อ
.
กลไกการเก็งกำไรทำให้ปัจจัยที่กำหนดราคาน้ำมันซับซ้อนขึ้น
.

แหล่งที่มาของข้อมูล http://www.oknation.net

[suny]

ก็พอเข้าใจยุครับว่ามีหลายปัจจัยที่ทำให้น้ำมันมีราคา ถูกลงหรือแพงขึ้น แต่ผลกระทบปัจจุบันนี้คือผู้บริโภครับกรรมเต็มๆ ปัจจุบันนี้บ่ว่าจะเป็น LPG CNG หรือว่า ดีเซล เบนเซีน ทุกอย่างมีแนวโน้มจะขึ้นราคาตลอด (แค้นใจคักกับค่าการตลาดมาคิดกับผู้บริโภค) ยามได๋จะมีคนผลิตเครื่องมือที่สามารถใช้น้ำแทนน้ำมันได้น้อ (ไฮโดเจน)