กลอนสุภาพ เป็นกลอนประเภทหนึ่ง ซึ่งลักษณะคำประพันธ์ของภาษาไทย ที่เรียบเรียงเข้าเป็นคณะ ใช้ถ้อยคำและทำนองเรียบๆ ซึ่งนับได้ว่ากลอนสุภาพเป็นกลอนหลักของกลอนทั้งหมด เพราะเป็นพื้นฐานของกลอนหลายชนิด หากเข้าใจกลอนสุภาพ ก็สามารถเข้าใจกลอนอื่นๆ ได้ง่ายขึ้น
คณะของกลอนสุภาพมีแบบแผนอยู่ คือ หนึ่งบทมี ๒ บาท บาทที่ ๑ จะเรียกว่า บาทเอก ในบาทเอก มี ๒ วรรค คือ วรรคสลับ และ วรรครับ บาทที่ ๒ จะเรียกว่า บาทโท ในบาทโท มี ๒ วรรค คือ วรรครอง และ วรรคส่ง
พยางค์ คือ คำในแต่ละวรรคของกลอน เช่น กลอนแปด มี ๘ คำ ใน ๑ บท มี ๔ วรรค รวม ควรมีคำทั้งหมด ๓๒ คำ, กลอนหก มี ๖ คำ ใน ๑ บท มี ๔ วรรค รวม ควรมีคำทั้งหมด ๒๔ คำ
กลอนสุภาพมีด้วยกันอยู่ ๔ ชนิด ได้แก่ กลอน ๖, กลอน ๗, กลอน ๘ และ กลอน ๙
แต่ว่าวันนี้เรามาเรียนการเขียนกลอนแปดกันก่อนนะคะนักเรียน
อธิบายผังโครงสร้าง
๑) แสดงผังโครงสร้างกลอนแปด ความยาว ๒ บท
๒) กลอน ๑ บท มี ๒ บาท คือ บาทเอกและบาทโท
๓) กลอน ๑ บาท มี ๒ วรรคคือบาทเอกประกอบด้วย วรรค สดับ และวรรค รับ บาทโทประกอบด้วย วรรค > รอง และวรรค > ส่ง
๔) กลอน ๑ วรรค มี ๘ คำ จึงเรียกว่ากลอน ๘
๕) เส้นโยงภายในวรรค เรียกว่าสัมผัสใน มีหรือไม่มีก็ได้ ส่วนเส้นโยงคำท้ายวรรค เรียกว่า สัมผัสนอก เป็นกฎบังคับต้องมี
๖) กลอนยาว ๒ บทขึ้นไป ต้องเชื่อมสัมผัส ท้ายวรรค ส่ง ไปยังคำท้ายวรรค รับ ของบท ถัดไปเสมอ
สัมผัสนอก สัมผัสใน
บทที่ ๑
แล้วสอนว่า-อย่าไว้-ใจม นุษย์
มันแสน สุด -ลึกล้ำ-เหลือกำ หนด
ถึงเถาวัลย์-พันเกี่ยว-ที่เลี้ยว ลด
ก็ไม่ คด -เหมือนหนึ่งใน-น้ำใจ คน
บทที่ ๒
มนุษย์นี้มีที่รักอยู่สองส ถาน
บิดา มาร ดารักมักเป็น ผล
ที่พึ่งหนึ่งพึ่งได้แต่กาย ตน
เกิดเป็น คน คิดเห็นจึงเจรจา
คำหรือพยางค์ ที่มี เสียงสระ คล้องจองกัน ในบท
กลอนเรียกว่า สัมผัส แบ่งเป็น ๒ ชนิดคือ สัมผัสนอก
และ สัมผัสใน
โปรดดูตัวอย่าง บทที่ ๑ คำต่อไปนี้ นุษย์ สัมผัสกับ
สุด คำว่า หนดสัมผัสกับ ลด + คด คำว่า คน คำสุดท้ายบรรทัดที่ ๔ ในบทต้น สัมผัสกับ ผล คำสุด
ท้าย ของบรรทัดที่ ๒ ในบทถัดไป
<IMG SRC=http://www4.pantown.com/data/14856/board10/168.jpg>
เป็นอย่างไรคะ พอจะเข้าใจกันไหมคะ
คุณนักเรียนลุงแด๊กส์มาเด้อจ้า เอากลอนการบ้านมาส่งแหน่เด้อจ้า
แผนผังกลอนแปดตามแนวยาว
<IMG SRC=http://www4.pantown.com/data/14856/board10/168-20060708003627.jpg>
Bookmarks