มารู้จักกับตู้ยาริมรั้ว



สมุนไพรที่ได้รับการคัดเลือก เพื่อแนะนำให้ประชาชนปลูกและใช้ในงานสาธารณสุข มูลฐาน เพื่อรักษาโรคและอาการป่วยไม่รุนแรง ซึ่งมีจำนวนหลายชนิด ได้แก่


1. สมุนไพรเพื่อรักษากลุ่มโรค/อาการเจ็บป่วยในระบบทางเดินอาหาร

1.1 โรคกระเพาะอาหาร - เหง้าขมิ้น กล้วยน้ำว้าดิบ

1.2 อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด - เหง้าขมิ้นชัน เหง้าขิงแก่สด ดอก กานพลู หัวกระเทียมแก่จัด ใบกะเพราแดง เหง้าและลำต้นแก่ตะไคร้ ผลพริกไทยแก่ตากแห้ง ผลดีปลีตากแห้ง เหง้าข่าแก่สดหรือแห้ง รากกระชาย รากแห้วหมู เมล็ดกระวานแห้ง ผิวมะนาว หัวกะทือสด

1.3 อาการท้องผูก - ดอกสด/ใบสดหรือแห้งชุมเห็ดเทศ เนื้อฝักแก่มะขาม ใบแห้งหรือฝักแห้งมะขามแขก เมล็ดแมงลักแก่ ใบอ่อนและดอกขี้เหล็ก

1.4 อาหารท้องเสีย - ใบแก่หรือผลอ่อนของฝรั่ง ใบหรือส่วนเหนือดินของ ฟ้าทะลายโจร กล้วยน้ำว้าดิบ เปลือกแห้งผลทับทิม เปลือกแห้งผลมังคุด ก้อนสีเสียดเหนือ

1.5 อาการคลื่นไส้ อาเจียน - เหง้าขิงแก่จัด ผลดิบหรือผลห่ามสดยอ

1.6 โรคพยาธิลำไส้ - ผลดิบสดมะเกลือ เมล็ดเล็บมือนาง แก่นต้นมะหาด เมล็ดฟักทองแก่

1.7 อาการปวดฟัน - ใบแก้วสด เปลือกต้นข่อยสด ดอกสดผักคราดหัวแหวน อาการเบื่ออาหาร - เถา หรือลำต้นสดบอระเพ็ด ใบอ่อนและดอกขี้เหล็ก เนื้อผลอ่อนมะระขี้นก ยอดและดอกสะเดาบ้าน


2. สมุนไพรเพื่อรักษากลุ่มโรค/อาการเจ็บป่วยในระบบทางเดินหายใจ

2.1 อาการไอ และระคายคอจากเสมหะ - เหง้าขิงแก่สด ผลแก่แห้งดีปลี เมล็ด แห้งเพกา ผลสดมะขามป้อม เนื้อฝักแก่มะขาม เปลือกและน้ำลูกมะนาว ผลแก่สดมะแว้งเครือ ผลแก่สดมะแว้งต้น

2.2 บรรเทาอาการหวัด แก้ไข้เจ็บคอ - ใบหรือส่วนเหนือดินของฟ้าทะลายโจร


3. สมุนไพรเพื่อรักษาโรค/อาการเจ็บป่วยในระบบทางเดินปัสสาวะ

3.1 อาการขัดเบา - กลีบเลี้ยงและกลีบรองดอกกระเจี๊ยบแดงตากแห้ง ใบต้นขลู่ เหง้าลำต้นแก่ตะไคร้ เหง้าสับปะรดทั้งสดและแห้ง ลำต้นอ้อยแดงทั้งสดและแห้ง


4. สมุนไพรเพื่อรักษากลุ่มโรคผิวหนัง

4.1 อาการกลากเกลื้อน - หัวกระเทียมแก่จัด เหง้าข่าแก่สดหรือแห้ง ดกสด/ใบสดหรือแห้งชุมเห็ดเทศ ใบสดหรือรากทองพันชั่ง ใบพลูสด

4.2 ชันนะตุ - ผลแก่มะคำดีควาย

4.3 แผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก - ต้นและใบบัวบกสด น้ำมันมะพร้าว วุ้นจาก ว่านหางจระเข้

4.4 ฝี แผลพุพอง - เหง้าขมิ้นสดและแห้ง ดกสด/ใบสดหรือแห้งชุมเห็ดเทศ ใบสด/ดอกสดเทียนบ้าน วุ้นจากว่านหางจระเข้ หัวใต้ดินว่านมหากาฬ ใบฟ้าทะลายโจร

4.5 อาการแพ้ อักเสบจากแมลงกัดต่อย - เหง้าขมิ้น ใบตำลึงสด ใบและเถา ผักบุ้งทะเล ใบพญายอสด ใบเสลดพังพอนสด

4.6 อาการลมพิษ - ใบพลูสด

4.7 อาการงูสวัด เริม - ใบพญายอสด


5. สมุนไพรเพื่อรักษาโรค / อาการเจ็บป่วยอื่น ๆ

5.1 อาการเคล็ด ขัด ยอก - เหง้าไพลแก่จัด

5.2 อาการนอนไม่หลับ - ใบอ่อนและดอกขี้เหล็ก

5.3 อาการไข้ - ใบฟ้าทะลายโจร เถาหรือลำต้นสดบอระเพ็ด

5.4 โรคเหา - ใบสดและเมล็ดน้อยหน่า


ท่านที่มีที่ดินมากน้อยอย่างไรก็ตาม ควรปลูกพืชสมุนไพรไว้ในบริเวณบ้านบ้าง นอกจากจะช่วยให้ร่มเงา ช่วยสร้างบรรยากาศสดชื่น สวยงามแล้ว ยังให้คุณประโยชน์ทางยา (เป็นตู้ยาริมรั้ว) ยกตัวอย่างพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ เช่น

1. กล้วยน้ำว้า - รสฝาด ฤทธิ์ฝาดสมาน ส่วนที่ใช้ ผลกล้วยดิบ หรือผลห่าม ใช้ป้องกันและบำบัดโรคแผลในกระเพาะอาหาร และรักษาอาการท้องเสีย ข้อควรระวัง รับประทานแล้วอาจมีอาการท้องอืดเฟ้อ ป้องกันได้โดยการใช้ร่วมกับยาขับลม เช่น น้ำขิง พริกไทย หรือ กระวานผง เป็นต้น

2. แก้ว - ช่วยบรรเทาอาการปวดฟัน การที่ใบแก้วสดสามารถบรรเทาอาการปวดฟันได้ เนื่องจากมีน้ำมันหอมระเหยที่ออกฤทธิ์เป็นยาชา ใบแก้วใช้ปรุงเป็นยาขับระดู และเป็นยาแก้จุกเสียด แน่นท้อง ขับผายลม บำรุงธาตุ

3. กะเพรา - รสเผ็ดร้อน เป็นยาตั้งธาตุ แก้ปวดท้อง ท้องขึ้น จุกเสียดในท้อง ช่วยลดอาการท้องอืดเฟ้อ ขับลม บรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียนที่เกิดจากธาตุไม่ปกติ ใช้แต่งกลิ่น แต่งรส นิยมใช้กะเพราแดงมากกว่ากะเพราขาว

4. กระเจี๊ยบแดง - ทำให้สดชื่น ขับปัสสาวะ ขับน้ำดี ลดไข้ แก้ไอ แก้นิ่ว แก้กระหายน้ำ บำรุงธาตุ ตำพอกฝี ใช้น้ำต้มสีแดงฆ่าเชื้อล้างแผล ลูบไล้ใบหน้าขจัดฝ้าและริ้วรอยต่าง ๆ ลดไขมันในเลือด บำรุงเลือด บำรุงธาตุ เป็นยาระบาย

5. กระชาย - แก้บด ท้องร่วง ท้องเสีย รักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยบำรุงกำลัง เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยบำรุงหัวใจ ไล่แมลง

6. กระวานไทย - ลดอาการท้องอืดเฟ้อ ขับลม

7. ชุมเห็ดเทศ - แก้อาการท้องผูก รักษากลาก รักษาฝีและแผลพุพอง

8. ตะไคร้ - บำรุงไฟธาตุ แก้โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ ขับลมในลำไส้ เจริญอาหาร แก้คาว ลดอาการท้องอืดเฟ้อ แน่นจุกเสียด

9. บัวบก - แก้อ่อนเพลีย เมื่อล้า บำรุงธาตุ บำรุงหัวใจ ขับปัสสาวะ ขับโลหิตเสีย

10. ผักคราดหัวแหวน - รสเผ็ด ใช้ต้นสดตำผสมเหล้าหรือน้ำส้มสายชู อมแก้ฝีในลำคอ หรือต่อมน้ำเหลืองอักเสบ ทำให้ลิ้นชา ยาพื้นบ้านใช้อุดแก้ปวดฟัน ขับปัสสาวะ แก้บิด




มารู้จักกับตู้ยาริมรั้ว


[radio]http://www.freewebs.com/mummy001/0001%20Khuonfaraijan%20Doungjan[/radio]