พยาธิใบไม้ในตับ 30 ปียังถามหา
ประโยครณรงค์ที่ว่า "กินสุกๆ ดิบๆ พยาธิใบไม้ตับถามหา" จากกระทรวงสาธารณสุขที่รณรงค์อย่างต่อเนื่องมานานกว่า 30 ปี ยังไม่ส่งผลให้อัตราการป่วยและตายด้วยโรคมะเร็งตับในปัจจุบันลดลงตามเป้าที่ตั้งไว้เท่าที่ควรจะเป็น เพราะประชาชนคนไทยยังไม่ปรับเปลี่ยนทัศนคติ ความเชื่อผิดๆ รวมถึงพฤติกรรมการกินที่ผิดสุขลักษณะอันเป็นสาเหตุให้เกิดโรคร้ายดังกล่าว
มูลนิธิสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ให้ข้อมูลว่าโรคมะเร็งตับที่พบมากในประเทศไทยมี 2 ชนิด คือมะเร็งตับชนิดเซลล์ตับ พบได้ทั่วทุกภาคของประเทศ เกิดจากไวรัสตับอักเสบบี ซี และสารอะฟลาท็อกซินในเชื้อราบางชนิดที่ขึ้นบนถั่วลิสง ข้าวโพด พริกแห้ง หัวหอม กระเทียม เป็นต้น
มะเร็งตับชนิดเซลล์ท่อน้ำดี คือมะเร็งที่เกิดจากเซลล์ที่บุภายในท่อน้ำดีส่วนที่อยู่ภายในตับ เกิดจากพยาธิใบไม้ตับ ซึ่งเป็นพยาธิที่มีอยู่ในปลาน้ำจืดตามหนองบึง เช่น ปลาแม่สะแด้ง ปลาตะเพียน ทราย ปลาสร้อยนกเขา ปลาสูด ปลากระมัง ฯลฯ พบมากทางภาคอีสาน และสารไนโตรซามีน สารก่อมะเร็งที่พบในอาหารพวกโปรตีนหมัก เช่น ปลาร้า ปลาส้ม หมูส้ม แหนม ฯลฯ และอาหารพวกเนื้อสัตว์ที่ผสมดินประสิว เช่น กุนเชียง ไส้กรอก เนื้อเค็ม ปลาเค็ม
เคล็ดห่างไกลโรคมะเร็งตับ ทำได้ง่ายๆ เพียงจดจำบัญญัติ 7 ประการ
1.เลิกกินปลาน้ำจืดมีเกล็ดแบบสุกๆ ดิบๆ เด็ดขาด หลายๆ คนอาจคิดว่าไม่เห็นเป็นไรเลย กินสุกๆ ดิบๆ แล้วก็กินยาถ่ายพยาธิตามไป เดี๋ยวร่างกายก็จะถ่ายพยาธิใบไม้ตับออกมาเอง เป็นความเชื่อที่ผิดมหันต์ เพราะพยาธิเมื่อเข้าไปในร่างกายเราแล้ว มันจะกัดทำลายทำให้ท่อน้ำดีอักเสบ คนที่ใช้ยาถ่ายพยาธิบ่อยครั้งในขณะที่ยังไม่หยุดกินปลาดิบกลับเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมากขึ้น เพราะฉะนั้นถึงจะรับประทานยาถ่ายพยาธิเข้าไป ก็ไม่ได้หมายความว่าคุณปลอดภัยจากโรคมะเร็งตับ
2.หลีกเลี่ยงอาหารที่มีสารก่อมะเร็ง ได้แก่ อาหารที่มีราขึ้น อาหารใส่ดินประสิวและไนโตรซามีน เช่น ปลาร้า ปลาจ่อม ปลาส้ม แหนม ไส้กรอก เบคอน รวมถึงอาหารประเภทหมักดอง เค็มจัด เผ็ดจัด
3.กินอาหารตามหลักโภชนาการ ครบหลัก 5 หมู่ ในปริมาณที่ครบถ้วนเพียงพอต่อความต้อง การของร่างกาย รวมถึงกินผัก ผลไม้สด เป็นประจำ เพราะอุดมไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายนานาชนิดเพื่อร่างกายที่ แข็งแรงสมบูรณ์ โดยทางการแพทย์แนะนำว่าควรบริโภคผักและผลไม้ในปริมาณ 400 กรัมต่อวัน อันจะนำไปสู่การมีภาวะโภชนาการที่ดีต่อไป
4.ปรับเปลี่ยนวิถีการดำเนินชีวิตเพื่อพฤติ กรรม สุขภาพดี ดังคำเปรียบเปรย "สุขภาพดีนั่นคือลาภอันประเสริฐ" ทำได้ง่ายๆ เพียงแค่กินอยู่นอนหลับอย่างพอดี เพื่อสร้างสมดุลให้ร่างกาย พร้อมทั้งการดำเนินชีวิตด้วยทางสายกลางตามหลักพระพุทธศาสนา ก็เป็นแนวหนึ่งที่จะทำให้สุขภาพดีแบบพอเพียง
5.เลิกดื่มสุราและงดสูบบุหรี่ บุหรี่มีโทษอนันต์เพราะมีสารก่อมะเร็งมากถึง 43 ชนิด
6.ลดความเครียด ออกกำลังกายเป็นประจำ คงปฏิเสธไม่ได้ว่าวิถีชีวิตมนุษย์ในปัจจุบันเต็มไปด้วยเรื่องราวชวนปวดสมอง อันเป็นสารก่อมะเร็งอีกชนิดหนึ่งที่จะคอยกัดกินสุขภาพไปทีละเล็กทีละน้อยอย่างไม่รู้ตัว การออกกำลังกายเป็นประจำทุกวันเพียงแค่วันละ 15-30 นาที นอกจากสุขภาพกายจะแข็งแรงดีแล้ว สุขภาพใจก็จะดีตามไปด้วยแน่นอน
7.การขับถ่ายในส้วมที่ถูกสุขลักษณะ เพราะ หากขับถ่ายผิดที่ อาทิ ขับถ่ายของเสียในแม่น้ำลำคลอง ไข่ของพยาธิใบไม้ตับที่ไหลผ่านท่อน้ำดี เข้าสู่ลำไส้จะออกมาปะปนกับอุจจาระของคน สุนัขและแมว แพร่กระจายเชื้อต่อไปได้ง่าย
ต้องการข้อมูลเพิ่มเติมติดต่อมูลนิธิสถาบันมะเร็งแห่งชาติ โทร.0-2354-7025 หรือ 0-2354- 7028-35
ข้อมูลจาก หนังสือพิมพ์ข่าวสด
ประจำวันพุธที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 ปีที่ 19 ฉบับที่ 6789 หน้า25
Bookmarks