ชื่อ
การลอยเรือ
ภาคใต้
จังหวัด สตูล



ช่วงเวลา ปีละ ๒ ครั้ง เดือน ๖ (พฤษภาคม) และเดือน ๑๒ (พฤศจิกายน)

ความสำคัญ
การลอยเรือ เป็นประเพณีของชาวเล (ชาวน้ำ) ชนกลุ่มน้อยที่อาศัยอยู่บริเวณหมู่เกาะอาดัง อำเภอเมือง จังหวัดสตูล เกาะหลีเป๊ะ เป็นเกาะที่มีชาวเลมากที่สุด ชาวเลเป็นนักดำน้ำที่ไม่ต้องใช้เครื่องมือในการดำน้ำ สามารถจับปลา กุ้งมังกรด้วยมือเปล่า ดำน้ำลึก ๒๐ วา เพื่อปักไม้ทำโป๊ะ แข็งแรงทนแดดทนฝน สันนิษฐานว่าชาวเล ได้อพยพมาอยู่ในประเทศไทยหลายร้อยปีมาแล้ว ยากแก่การสืบทราบ ส่วนชาติพันธุ์ สันนิษฐานว่าเป็นเชื้อชาติมองโกล พวกเดียวกับ อินเดียแดง จีน พม่า ไทยมลายู อินโดนีเซีย และนิกริโต อาศัยอยู่อย่างอิสระ ไม่มีหลักแหล่ง มีแบบแผนประเพณีมีภาษาของตนเอง ไม่ชอบคบค้าสมาคมกับผู้อื่น เดิมชาวเลไม่มีศาสนา เชื่อในผีสางวิญญาณ ประเพณีที่สำคัญ คือ การลอยเรือ

พิธีกรรม
ได้กระทำกันมานาน โต๊ะอีหลี ชาวเลนับถือเป็นบรรพบุรุษคนสำคัญ เพราะเป็นผู้บุกเบิกเกาะหลีเป๊ะเป็นคนแรก เมื่อโต๊ะอีหลี ถึงแก่กรรม ชาวบ้านจึงได้สร้างศาลา หรือ ศาล ให้เป็นที่สถิตย์วิญญาณไว้ในหมู่บ้าน เพื่อระลึกถึงคุณงามความดี ชาวเลเชื่อกันว่าวิญญาณที่ศักดิ์สิทธิ์สามารถดลบันดาลให้เกิดเป็นสิริมงคลและอำนวยความสะดวกในการทำมาหากิน จึงมาบนบานเพื่อขอพรเป็นประจำก่อนจะออกจับปลา
จุดมุ่งหมายในการทำพิธีลอยเรือ คือการลอยบาปเป็นการเสี่ยงทายในการทำบาป เป็นการกำหนดอาชีพจะเจริญก้าวหน้าหรือขาดแคลนดูได้จากเรือที่ลอยไปแล้ว ไม่ถูกคลื่นซัดเข้าฝั่งอย่างเดิม แสดงว่าชาวเลทั้งเกาะเป็นผู้โชดดีจับปลาได้ ทำมาหากินคล่อง ถ้าหากเรือที่ลอยไปถูกซัดเข้าหาฝั่งเหมือนเดิม แสดงว่าการทำมาหากินฝืดเคือง ประสบอุบัติเหตุถึงชีวิต

สาระ
วันขึ้น ๑๓ ค่ำ ชาวเลจะหยุดงานทุกอย่าง เตรียมขนม นมเนย ข้าวตอกดอกไม้ไหว้ทวดปัดกวาดบริเวณบ้าน ถากถางบริเวณหลาทวดเตรียมตั้งแต่เช้าถึงเย็น พอบ่าย ๓ โมงเย็น ชาวเลพร้อมกับพิธีกรรมไปยืนล้อมศาลาโต๊ะหมอ นำของที่เตรียมมาไปตั้งที่หลาทวด จุดธูปอธิษฐาน ขอพร มีการเสี่ยงเทียน หากเทียนสว่างไสว หมายถึง อนาคตของตนเองจะรุ่งเรืองมีความสุข
เมื่ออธิษฐานเสร็จ จะมีการเต้น "ลงปง" เต้นรูปวงกลมรอบ ๆ หลาทวด มีเครื่องดนตรี คือ รำมะนา ไวโอลิน พอสมควรเวลาก็แยกย้ายกันกลับบ้าน
ขึ้น ๑๔ ค่ำ เตรียมทำเรือรอยในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ ผู้หญิงแต่งตัวสวย ๆ ผู้ชายช่วยทำเรือจากไม้ระกำ เตียมสถานที่ร้อยรำทำเพลง พิธีสำคัญคือ การหาบเรือไม้ระกำรอบ ๆ หมู่บ้าน พิธีกรรมจะทำตอนย่ำรุ่ง ขึ้น ๑๕ค่ำ ชาวเลจะไปพร้อมที่ชายหาด มีการตัดเล็บ ตัดผม ดอกไม้ อธิษฐาน และปล่อยเรือลงทะเล