ผู้ที่(มารดา) บิดาเลี้ยงมาโดยยากอย่างนี้ ไม่บำรุง(มารดา) บิดา .......

[ระพินทร์]

เอว์ กิจฺฉาภโต โปโส ปิตุ อปริจารโก
ปิตริ มิจฺฉา จริตฺวาน นิรย์ โส อุปปชฺชติ.


ผู้ที่(มารดา) บิดาเลี้ยงมาโดยยากอย่างนี้ ไม่บำรุง(มารดา) บิดา ประพฤติผิดใน(มารดา) บิดา ย่อมเข้าถึงนรก

( โสณ โพธิสตฺตติ) ขุ.ชา.สตฺตติ.๒๘/๖๖

ธรรมดาลูกๆ ทุกคนต้องอาศัยพ่อแม่เป็นผู้ให้กำเนิดและเลี้ยงดูให้เติบโต ในระยะแรก พ่อแม่ต้องอดตาหลับขับตานอน เพื่อให้ลูกๆของตนเจริญเติบโตเป็นคนแข็งแรง การให้กำเนิดและการเลี้ยงดูลูก จึงเป็นงานยากในพระพุทธศาสนาจึงยกย่องพ่อแม่ว่าเป็นบุพการี คือ บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน การทำอุปการะก่อนของพ่อแม่เป็นการทำโดยไม่ต้องการผลตอบแทนจากลูกๆเลย บุคคลเช่นพ่อแม่จึงหาได้ยากในโลกนี้ เพราะส่วนใหญ่แล้วคนจะช่วยเหลือใคร ย่อมหวังสิ่งตอบแทนทั้งสิ้น แต่พ่อแม่ไม่หวังสิ่งตอบแทนจากลูก เหตุนั้นท่านจึงยกย่องว่า พ่อแม่เป็นพรหมของลูก เป็นเทวดาของลูก เป็นครูคนแรกของลูกและเป็นพระอรหันต์ของลูก ใครก็ตามที่ไม่เห็นบุญคุณของพ่อแม่ ไม่แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อท่าน และยังประพฤติตัวให้ท่านเดือดร้อน หรือกล่าวถ้อยคำหยาบคายและทำร้ายพ่อแม่ของตนเอง บุคคลเช่นนี้ย่อมไม่อาจจะพบความเจริญในโลกนี้เลย เมื่อตายไปแล้วก็เข้าถึงทุคติ คือเกิดในอบายภูมิ เช่น นรก เปรต อสุรกาย และสัตว์ดิรัจฉานอย่างแน่นอน ฉะนั้น ในพระพุทธศาสนาท่านจึงสอนให้ลูกเอาใจใส่บำรุงเลี้ยงพ่อแม่ของตนให้เป็นสุข

[สาวมุก]

มือคู่หนึ่งอุ้มเอื้อเจ้าเนื้ออ่อน.... มือนั้นป้อนสิ่งที่ดีดีให้
มือที่จูงและชี้นำเจ้าตามวัย .... เจ้ารู้ไหมเจ้าของมือคือแม่เอง
แม้เจ้าจะเรียนช้าปัญญาอ่อน.... แม่ก็สอนเจ้าได้ไม่เร้าเร่ง
สอนซ้ำซ้ำย้ำความไปตามเพรง ... เก่งไม่เก่งเจ้าก็ลูกแม่ทุกคน
แม้เจ้าจะไร้แรงแห่งแขนขา.... แม่ก็พาเจ้าไปได้ทุกหน
หัดให้รู้หลีกภัยในหมู่ชน... และพึ่งตนได้ตามความพอดี
แม้เจ้าจะสดับใดมิได้เสียง.... แม่ก็เลี้ยงเจ้าได้ในโลกสี
แม้มิอาจสดับมนต์แห่งดนตรี .... โลกก็มีภาพและเงาให้เจ้าดู
แม้เจ้ามองสิ่งใดมิได้เห็น.... แม่จะเป็นกำลังใจให้เจ้าสู้
เพลงไพเราะเสนาะกรรณมือชั้นครู .... โลกมีอยู่ให้เจ้าฟังทั้งชีวา
มือแม่หยาบกระด้างด้านกับงานหนัก.... ก็ด้วยแรงแห่งรักเจ้านักหนา
แต่คราใดเจ้าดื้อ..ถือศักดา.... ก็ถึงครามือแม่ไซร้ถือไม้เรียว..