ซีสต์และเนื้องอกที่เต้านม

[ม๋าน่อย]

โรคซีสต์ในเต้านมเป็นโรคที่พบค่อนข้างบ่อยในสตรีวัยกลางคน เช่นเดียวกับโรคเนื้องอก (Fibrodenoma) ในสตรีวัยแรกรุ่นและวัยทำงาน ซึ่งผู้ป่วยมักจะคลำพบได้เองแล้วไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษา ส่วนใหญ่ซีสต์และเนื้องอกไม่ใช่โรคมะเร็ง แต่สร้างความวิตกกังวลให้กับผู้ป่วยอย่างมาก บางครั้งถึงกับนอนไม่หลับ
สาเหตุที่ทำให้เกิดซีสต์
ไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด บางครั้งสามารถพบได้ในครอบครัว เข้าใจว่าสาเหตุอาจเกิดจากฮอร์โมนเพศหญิงทำให้เกิดซีสต์ จากนั้นสามารถพัฒนาการให้โตขึ้นได้โดยของเหลวที่อยู่ในซีสต์มีปริมาณมากขึ้น ทำให้โตและอาจทำให้มีอาการเจ็บเต้านมได้
การรักษา
ส่วนใหญ่มีขนาดเล็กไม่มีอาการไม่จำเป็นต้องผ่าตัด แค่เฝ้าระวังและรับการตรวจเป็นระยะๆ อาจจะทุก 6 เดือน หรือ 1 ปี แต่ถ้ามีขนาดโตขึ้นซึ่งผู้ป่วยสังเกตได้ ให้เข้ารับการรักษาโดยใช้เข็มดูดน้ำซีสต์ออก ถ้าน้ำที่ดูดออกมามีสีเหลือง ก็จะส่งตรวจดูเซลล์ว่ามีความผิดปกติอื่นใดหรือไม่ ส่วนซีสต์ที่อยู่ในเต้านมที่ไม่ได้ทำการรักษา แต่ใช้การติดตามดูเป็นระยะ เมื่อถึงระยะที่หมดประจำเดือนหลายๆ ปีอาจจะยุบหายไปได้ ส่วนการรักษาอย่างอื่น คือใช้ยา Danazol แต่ผลข้างเคียงของยาชนิดนี้ จะทำให้เกิดสิว เสียงแหบ และขนขึ้นตามร่างกาย
เนื้องอก
เป็นเนื้อที่เกิดจากเซลล์ของท่อน้ำนม ซึ่งสามารถเจริญเติบโตโดยอิทธิพลของฮอร์โมนเพศหญิง Estrogen จึงมักพบในหญิงสาวเป็นส่วนมาก ตัวเนื้องอกสามารถพัฒนาโตขึ้นหรืออาจหยุดอยู่คงที่ แต่จะไม่พัฒนาเป็นมะเร็งเต้านม ดังนั้นผู้ป่วยที่มีก้อนเนื้องอกก็ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดทุกราย ยกเว้นกรณีที่มีการพัฒนาโตขึ้น ทำให้ผู้ป่วยมีความกังวลว่าจะเป็นมะเร็ง และขอรับการผ่าตัดเพื่อนำก้อนเนื้องอกออกดังนั้นสตรีที่พบโรคเนื้องอกที่เต้านมจึงไม่ควรวิตกกังวลมากเกินไป แต่ให้ไปรับคำปรึกษาและตรวจโดยละเอียดจากแพทย์ ซึ่งในสตรีที่มีอายุน้อยสามารถตรวจด้วยอัลตร้าซาวด์ ส่วนตรีที่สูงวัยจะได้รับการตรวจด้วยเครื่อง Mammogram ร่วมกับอัลตร้าซาวด์ เพื่อให้สามารถวินิจฉัยโรคเบื้องต้นได้อย่างแม่นยำ

ที่มา : รพ.พยาไท 1

[pui.lab]

ภาพตัดขวาง teratoma cyst พบที่รังไข่ของมนุษย์ ที่ภายในบรรจุเซลล์ผิวหนังและเส้นผม

ซีสต์ (Cyst) หมายถึง ถุงน้ำ หรือก้อนตุ่มไตที่ผิดปกติ มักเป็นเนื้องอกไม่ร้าย (ไม่เป็นมะเร็ง) ประเภทหนึ่ง มีลักษณะเป็นถุงเมมเบรนปิดแยกออกจากเนื้อเยื่อบริเวณใกล้เคียง ภายในอาจบรรจุอากาศ ของเหลว ไขมัน หรือเซลล์ผิวหนัง เช่น กระดูก ฟัน ลูกตา เล็บ หรือเส้นผมเป็นต้น

ซีสต์ เกิดขึ้นได้ในหลายๆตำแหน่งภายในร่างกาย ที่พบบ่อย เช่น ที่บริเวณเต้านม เปลือกตา รังไข่ นิ้วมือ แขน ขา ไต และใต้ผิวหนังส่วนต่างๆ ซีสต์มีหลายชนิด เรียกแตกต่างกันตามลักษณะการเกิด ตำแหน่งที่เกิด และลักษณะของซีสต์เอง เช่น
เดอร์มอยด์ซีสต์ (Dermoid cyst หรือ Teratoma) เกิดจากเซลล์ผิวหนังที่จัดวางอยู่ผิดตำแหน่งตั้งแต่พัฒนาการขั้นแรกของทารกในครรภ์ มักพบเส้นผม เล็บ กระดูก ไขมันอยู่ภายใน

ชอคโกแล็ตซีสต์ (Chocolate cyst หรือ Endometriosis) คือ ซีสต์ ที่ภายในบรรจุของเหลวสีน้ำตาลคล้ายชอคโกแล็ต ซึ่งจริงๆ แล้วคือ เยื่อบุมดลูกที่เป็นเลือดประจำเดือนเก่าๆ ซึ่งไหลย้อนกลับผ่านท่อนำไข่ ไปฝังอยู่ในส่วนต่างๆ เช่น รังไข่ มดลูก และนอกมดลูก

ฟังชันนัลซีสต์ (Functional cyst) คือ ซีสต์ที่สามารถยุบฝ่อหายไปเองได้ เมื่ออยู่ในสภาพที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการเติบโต

ข้อมูล จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี