กำลังแสดงผล 1 ถึง 3 จากทั้งหมด 3

หัวข้อ: ฮีตสิบสอง

  1. #1
    ร่วมถ่ายทอดความรู้สู่สังคม สัญลักษณ์ของ หนุ่มหน้าลาว
    วันที่สมัคร
    Jan 2010
    ที่อยู่
    สระบุรี
    กระทู้
    430

    ฮีตสิบสอง

    ก่อนอื่นต้องขออนุญาตว่าผญาบทนี้ผู้ตั้งกระทู้บังเอิญไปค้นพ้อในสมุดเก่า ๆ เล่มหนึ่งลายมือพ่อเป็นผุเขียน ขาดจนบางหม่องข้อความขาดไป ผุตั้งกระทู้เลยเติมเอาอาจสิบ่คือของเดิมกะคงสิบ่เพี้ยนไปหลายดอกครับ พ่อบ่บอกไว้ว่าไผเป็นคนแต่งครับ ลองอ่านเบิ่งครับ
    ตกฤดูเดือนอ้าย สายลมมาหนาวหน่วง เดือนนี้ตกว่างช่วงสังโฆเจ้าเพิ่นเข้ากรรม
    เฮามาพากันค้ำทำบุญตักบาตร ปริวาสซ่อยยู้ซูค้ำศาสนา
    ฮอดเดือนสองอย่าซ้าข้าวใหม่ปลามัน ให้เฮามาโฮมกันแต่งบุญประทายข้าว
    เชิญเจ้ามาโฮมเต้าอย่าพากันขี้ถี่ บุญคุณลานตั้งแต่กี้ พากันให้ฮักษา
    ฮอดเดือนสามท้องฟ้าปลอดโปร่งสดใส ไปทางใด๋เห็นแต่คนใจบุญซะแซวเป็นคุ้ม
    เหลียวเห็นซุมสาวน้อยพากันปั้นข้าวกี่ เฮือนละสี่ ห้า ปั้นพอได้เข้าใส่บุญ
    พ่องกะบีบข้าวปุ้นตกแต่งอาหาร มีเทิงหวานและคาวหนุ่มสาวมาโฮมต้อม
    ให้คอยซอมไปทางหน้าเดือนสิมาเป็นเดือนสี่ หลังจากบุญข้าวกี่สิมีบุญพระเวสเจ้าเฮาสิได้แต่งทาน
    ขวางเขตบ้านย่านถิ่นดินอีสาน สุขสำราญเหลือหลายม่วนยินกะเลยต้อน
    ตกหว่างตอนคนตั้งใจฟังวอนวี่ ตอนกัณหาชาลีสิพรากพ่อแม่แก้วคนสิไห้นั่งฟัง
    มีเพียงปีละครั้งให้เฮาซ่อยกันสาน จัดเป็นงานประเพณีให้คนรุ่นหลังฮู้
    ตกฤดูเดือนห้า สายลมบ่มาผ่าน เห็นแต่ดอกจานบานแย้มเต็มทั่วท่งนา
    เดือนนี้บ่ได้ช้าปีใหม่มาเถิง ให้พากันทำบุญปล่อยปลาลงน้ำ
    เต่าสิถามหาบุ้นคนบุญสิมาปล่อย นกสิงอยง่ายไม้คอยถ้าตั้งแต่ฝน
    เดือนนี้ม่วนจ้น ๆ คนกะหลั่งมาหลาย เอาพระทรายมากองก่อเป็นเจดีย์ไว้
    ฮอดเดือนหกเสียงฟ้าไขบอกข่าวทางคน มีแต่ฝนกับลมส่งเสียงกึกก้อง
    สายตามองเห็นแล้วในใจกะให้ม่วน ส่วนว่าเขียดอีโม้ลำเกี้ยวใส่ผู้สาว
    เห็นปลาขาวปลาซิวปลานิลปลากะเดิด แล่นหยอกล้อกันเล่นเหลือหลาย
    เดือนนี้เหมิดโทษฮ้ายบ่มีเรื่องเลิงหลง อัศดงดวงอาทิตย์ค่ำลงปลายไม้
    เห็นแต่สีใสเน้นวันเพ็ญสิบห้าค่ำ วิสาขะเลิศล้ำชาวบ้านบ่อยู่เสย
    ไผกะยิ้มเป้ย เป้ย ลงวัดเวียนเทียน ได้เวียนมาเถิงนพคุณคลองเค้า
    เดือนเจ็ดเผาความฮ้ายอันตรายบ่มาผ่าน นิมนต์พระขึ้นบ้านเล็งเป้าเข้าสู่ธรรม
    บุญสิมาซ่อยค้ำซูส่งราศรี บารมีผลทานสิไล่มารเลยพ้น
    ตั้งแต่คนเฮาได้เคยได้ยินแต่ปางก่อน บุญชำระสละความเดือดฮ้อนเมืองบ้านสิซุมเย็น
    จันทร์เพ็ญแจ้งทอแสงใสสง่า เดือนแปดมาฮอดแล้วสิแววขึ้นลึ่นหลัง
    เดือนนี้สงฆ์เพิ่นยั้งเข้าอยู่จำพรรษา ภาวนาอบรมข่มใจสุแลงเช้า
    เฮามาพากันเข้าทำบุญพร้อมพร่ำ ถวายผ้าอาบน้ำให้ญาท่านเพิ่นใช้สอย
    เดือนแปดคล้อยเห็นลมทั่งใบเสี่ยว เหลียวเห็นฝูงปลาขาวแล่นมาโฮมต้อน
    กบเพิ่นนอนคอยถ้าฝนลงมาสิได้ม่วน ลงเล่นน้ำส่งเสียงฮ้องซ่วนแซว
    เดือนเก้ามาฮอดแล้วบ้านป่าขาดอน เห็นนกเขางอยคอนส่งเสียงหาซู้
    เถิงฤดูเดือนเก้าอีสานเฮาท้องถิ่น เคยได้ยินประดับดินทานฮอดทอดถวาย
    พ้นจากมารหยาบฮ้ายพากันอยู่เป็นสุข โพยภัยทุกข์อย่าผ่านผายมาใกล้
    มีแต่สดใสจ้น คนจนแสนม่วน ต่างกะชวนพี่น้องลงโต้งแต่งทาน
    ขวางเขตบ้านย่านป่านาหวาย เถิงเดือนสิบสิก่นมันมาต้ม
    พ่องกะงมกอข้าวหาเทากำลังอ่อน พ่องกะคอนต่าน้อยลงห้วยฮ่องนา
    เดือนนี้บ่ได้ช้าพากันแต่งทานถง ข้าวสากลงไปวัดให้หมู่สังโฆเจ้า
    มีลาบเทาพร้อมหมกดักแด้ของดีคั่วกุดกี่ ซุบบักมี้กะมาพร้อมพร่ำกัน
    เดือนสิบเอ็ดว่านั้นหัวลมอ่วยโซยหนาวสาแล้ว ส่วนผู้สาวสิขาลายส่วนผู้ชายสิขาเกลี้ยง
    ได้ยินเสียงลมต้องปลายสำสาอยู่เวิ่นเวิ่น หมาจอกเอิ้นสั่งซู้กะปูหม่นเข้าฝั่งหนอง
    นกแจนแวนออกฮ้องหาคู่ผสมพันธุ์ ความบักเทิกตกมันไล่ตำแต่ต่อพร้าว
    ฝูงปลาขาวลงโฮมต้อนผู้สาวนอนขึ้ค้านตื่น ปลาดุกบืนค่อนสิแจ้งหันหน้าเข้าใส่หลุม
    ฟังเสียงฟ้าฮ้องตุ้มเอิ้นสั่งฤดูฝน ฝูงหมู่คนลงเลาะไฮ่นาปลาข่อน
    เดิกออนซอนจันทร์ใสแจ้งทอแสงใสสง่า ออกพรรษาห่อข้าวต้มลมล่อแต่หมู่ปลา
    บัดนี้แล้ววัดสิเป็นกำพร้าบ่มีพระสิมานอน มาออนซอนแต่ทายกไล่แต่งัวเข้ามาเลี้ยง
    ได้ยินเสียงกลองโย่นวันเพ็ญสิบห้าค่ำ พระสิลาแม่ออกค้ำไตรมาสสิสั่งลา
    เหลียวขึ้นเบิ่งท้องฟ้าเห็นแต่ว่าวเดือนสิบสอง ลมคะนองโชยพัดง่า ยมกะเลยมั่น
    พอสมควรหาผ้ากฐินทานมาทอด ตลอดเดือนหนึ่งพุ้นหาได้ดั่งประสงค์
    หลวงปู่คงไปหาผ้าลวงตาดีหาน้ำคั่ง หลวงปู่สอนนั่งฝั่นด้ายหัวซ้ายเข้าใส่กัน
    พอแต่ว่างโลกมันเปลี่ยนเวียนวัน ปัจจุบันโยมเลยเฮ็ดแห่แหนเวียนตั้ง
    ต่างกะหวังเต็มที่เอาความดีบ่ดูหมิ่น บุญกฐินซ่อยค้ำทานทอดให้หมู่สงฆ์
    ท่วมหรือแล้งขาดแหว่งบ่สมบูรณ์ ประเพณีทำบุญพ่อแม่เฮาบ่เคยถิ่ม
    เอาความดีเป็นลิ่มสลักใจไว้คงถี่ สามัคคียึดไว้อย่าไลถิ่มฮีดคลอง
    แก้ไขครั้งสุดท้ายโดย หนุ่มหน้าลาว; 23-04-2011 at 07:58.

  2. #2
    ฝ่ายเทคนิค และถ่ายทอดสด สัญลักษณ์ของ อาวอ้วนเมืองยศ
    วันที่สมัคร
    Apr 2010
    ที่อยู่
    เมืองบั้งไฟ
    กระทู้
    1,513
    ฮีตเก่าๆ จารีตประเพณีเก่าๆ คือสิหายไปหลายบุญยุดอกครับ สุมื่อนี่กะมีหลายบุญที่บ่ค่อยได้เห็นแล้ว เหลือแต่ผุเฒ่าผุแก่บ่จักคนที่สิสืบทอดเนาะครับ

  3. #3
    แบ่งปันความรู้และประสบการณ์ สัญลักษณ์ของ ครูจุ่น
    วันที่สมัคร
    May 2012
    กระทู้
    128
    คำว่าฮีต มาจากคำว่า จารีต เป็นคำที่มาจากภาษาบาลีว่า จาริตฺต (อ่านว่า จา-ริด-ตะ) แปลว่า ความประพฤติที่ดีงาม. จารีต หมายถึง แบบแผนการประพฤติปฏิบัติที่กระทำสืบต่อกันมาช้านาน มักถือเป็นกฎหรือระเบียบของสังคมที่เกี่ยวกับศีลธรรม. ใครไม่ทำตามจารีตจะถือว่าเป็นคนชั่ว ถูกสังคมลงโทษรุนแรง และไม่อาจจะอยู่ร่วมในสังคมนั้นได้ ฮีตสิบสอง คือ จารีตสิบสองเดือน ที่กำหนดแบบแผนการปฏิบัติในการดำรงชีวิตของคนเรา โดยส่วนใหญ่จะถือปฏิบัติเฉพาะผู้นับถือศาสนาพุทธ นิกายหินญาณ หรือนิกายลังกาวงศ์ ที่กำหนดจารีตที่เป็นแบบแผนการดำเนินชีวิตตามภูมิสังคม ภูมิศาสตร์ ภูมิฤดูกาล ภูมินิเวศน์ ดังนั้น ฮีตสิบสอง หรือ จารีตสิบสองเดือน จะถูกกำหนดแบบแผนการดำเนินชีวิตตามสภาพภูมิอากาศ ฤดูกาลเพื่อการปฏิบัติให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อม ซึ่งเป็นวิถีแห่งความยั่งยืนของการพัฒนาที่สมบูรณ์มากๆ จารีตหรือฮีตสิบสอง ประกอบด้วย เดือนอ้าย ประเพณี บุญอยู่กรรม เดือนยี่ เป็นประเพณีบุญคูณลาน เดือนสาม เป็นบุญปั้นข้าวจี่ กับวันมาฆะบูชา เดือนสี่ เป็นประเพณีวันตรุษสิ้นปีและบุญพระเวส เดือนห้า ประเพณีสงกรานต์ เดือนหก ประเพณีบุญบั้งไฟ เดือนเจ็ด ประเพณีบุญซำฮะ ถ้ายังแล้วอยู่ก็จะมีประเพณีแห่งนางแมว และจุดบั้งไฟน้อย เดือนแปด ประเพณีเข้าพรรษา เดือนเก้า ประเพณีบุญข้าประดับดิน เดือนสิบ ประเพณีบุญข้าวสากหรือข้าวฉลากภัทร เดือนสิบเอ็ด ประเพณีออกพรรษา และเดือนสิบสอง ประเพณีบุญกฐิน ทั้งสิบสองเดือนจะถูกวางแบบแผนในการดำเนินชีวิตของคนเราที่สอดคล้องกับฤดูกาล ซึ่งภูมิปัญญาที่สั่งสมไว้ในวัฒนธรรม ประเพณีเหล่านี้ มีคุณค่าต่อชีวิตและความมั่นคงทั้งทางด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม และด้านสิ่งแวดล้อมอย่างกลมกลืน เป้นเงื่อนไขที่สำคัญในการพัฒนาที่ยั่งยืนของชุมชน วึ่งจะได้นำเสนอจารีตในแต่ละเดือนในวันต่อๆ ไป ขอบคุณเจ้าของภาพ อ้างอิงจาก http://blog.eduzones.com/ezine/91445

กฎการส่งข้อความ

  • You may not post new threads
  • You may not post replies
  • You may not post attachments
  • You may not edit your posts
  •