การเล่นสะบ้าของชาวมอญพระประแดง
การเล่นสะบ้าของชาวมอญพระประแดง
การเล่นสะบ้า ( ว่อนฮะนิ )

ในช่วงเวลาวันสงกรานต์ทุกปี ตามหมู่บ้านจะมีการแสดงสะบ้า หรือการละเล่นสะบ้าของหนุ่มสาว เป็นการละเล่นพื้นเมืองของชาวไทยรามัญ การละเล่นสะบ้ามีประมาณ 30 กว่าบท เป็นลีลาการแสดงพื้นเมือง การละเล่นสะบ้ามิใช่การเล่นพนันขันต่อแต่อย่างใด มีการเล่นในเวลากลางคืน บ่อนหนึ่ง ๆ จะมีสาวงามประจำบ่อนอย่างน้อย 7 คู่ อย่างมาก 10 คู่ บ่อนใช้ใต้ถุนเรือนหรือที่ว่างพอที่จะตกแต่งเป็นบ่อนสะบ้าได้ บ่อนจะต้องทุบดินให้เรียบแต่งบ่อนด้วยกระดาษสีต่าง ๆ มีแสงสว่างมากพอปัจจุบันได้ใช้ไฟฟ้า (สมัยก่อนเราใช้ไฟตะเกียง หรือไฟใต้) ลูกสะบ้านั้นกลึงเป็นลูกกลมแบนเรียบ ทำด้วยเขาสัตว์ เช่น เขาวัว เขาควาย เงิน ทองเหลือง หรือไม้เนื้อแข็งก็ได้ กาละเล่นสะบ้ามีหนุ่มฝ่ายหนึ่ง และสาวฝ่ายหนึ่งแสดงสลับกันไปตามลีลาของวิธีเล่นสะบ้าพื้นเมือง ซึ่งมีประมาณ 15 ถึง 30 ท่า เช่น ทิ่นเติง จั้งฮะยู อีมายยับ ตองเก้ม อะลอง เดิง เป็นต้น (โปรดชมการแสดง จะทราบวิธีดีขึ้น หรืออาจจะลงบ่อนแสดงด้วยตนเองก็ได้) การละเล่นสะบ้ายังคงเหลือยู่ที่พระประแดงเท่านั้นประเพณีการเล่นสะบ้าเป็น ประเพณีขอหนุ่มสาวชาวมอญโดยการเล่นสะบ้านี้อยู่ในช่วงระยะ
เวลาของสงกรานต์พระประแดง สืบต่อกันมานานแล้ว หนุ่มสาวได้โอกาสมาพบกัน
โดยการเล่นสะบ้านี้ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

สะบ้าบ่อน

สะบ้าบ่อนเล่นที่ใต้ถุนบ้านชาวมอญพระประแดง การเล่นนี้เป็นการเปิดโอกาสให้หนุ่มสาว
ได้พบและเลือกคู่กัน ให้การเล่นสะบ้าแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ชาย และหญิง ฝ่ายชายเป็นหนุ่ม
จากหมู่บ้านมอญอื่นซึ่งผู้ใหญ่จะแอบมองอยู่ที่บนบ้านเพื่อโอกาสพิจารณารูปลักษณ์และอุปนิสัย
ใจคอของหนุ่มที่มาเล่นสะบ้าบ่อน ปัจจุบันการเล่นสะบ้าบ่อนเป็นการดำรงค์เอกลักษณ์
ของชาวมอญและการแสดงความภูมิใจในชาติพันธุ์มอญ สะบ้าทอยเป็นการเล่นอย่างหนึ่ง
ซึ่งใช้ทั้งลูกสะบ้าใหญ่ทอยลูกสะบ้าเล็ก

สะบ้าทอย

การเล่นสะบ้าทอยต้องใช้ความตั้งใจสูง และต้องมีความชำนาญในการเล่น การเล่นสะบ้าทอยจะทอยกัน
จนกว่าชนะและมีรางวัลเป็นการตอบแทน โดยกั้นคอกเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีขนาดกว้าง 2 เมตร
ยาว 20 เมตร การทอยนั้นจะทอยจากด้านหนึ่งไปยังลูกสะบ้าที่เป็นเป้า