มีโอกาสย่างข่ามหั้วไปเก็บภาพการเฮ็ดอยู่เฮ็ดกิน แบบสวนอ้อมเฮียนไทบ้าน เป็นบ้านอ้ายทิ ลูกชายสังปู่แห(หมอยา ปัวคนมาหลายแล้ว แต่เลาตายแล้วหละ) อ้อมเฮียนเพิ่นเป็นสวนปลูกแนวกินอ้อมเฮียน จั่งแม่นคือพ่อใหญ่ผาย สร้อยสระกลาง เพิ่นเว้าไว้ว่า "ย่างข่วมหั้ว บักถั่วตำตา เงิยขึ่นมา บักสีดาล่นใส่ ตั้งหม่อไว้ปลาเต้นใส่เอง"
ย่างข่วมหั้วเฮียนเลามาสิเห็นป่าเข่าโพด สางหลาง แต่พอสังเกตุเห็นว่ามีแนวอื่นอีกหลาย
ย่างเข่ามาหน่อยหนึ่ง สิเห็นร่องรอยการถืกทำลายความเสียหาย จากน้ำฝน ที่ไหลมาจากฮางริน ถ่วมผักเพิ่น ตายไปเป็นเวิงบักใหญ่เติบ แต่กะยังเห็นว่ามีผักฮือแนวอยู่แนวกินยังคงพร้อมที่สิฟื้นโตกลับคืนมาเป็นแนวกิน เป็นผักเป็นหญ่า เป็นเครื่องเทศพร้อมที่สิครัวให้ไทเฮาอิ่มได้ตลอด
ย่างไปอีกสองสามก้าว กะสิเห็นว่ามีผักคะน้าขึ่นแซมป่าเข่าโพด นี่เป็นการบริหารจัดการที่ดินที่มีประสิทธิภาพสูงสุด
นี่กะกอผักแพรว บางหมู่บ้านเพิ่นกะเอิ้น "ผักกะเสริม" พะนะ แค่เอามือลูบใบมันกะได้กลิ่นหอม คึดอยากกินแหนมเนีองขื่นมาโลดจั่งว่า
กะสิเห็นว่าบางส่วนมันสิตายย้อนน้ำถ่วม แต่กะยังเห็นว่ามีบางส่วนสิพร้อมฟื้นโตกลับมาเป็นแนวกินให่ผุปลูก จั่งแม่นเพิ่นเข่าใจธรรมชาติกับการจัดการ ภูมิปัญญาหมู่นี่เป็นความสุดยอดเป็นที่อิสานเฮาเฮ็ดได้บ่ออยากเลยเด้อ
หันไปทางขัว กะสิเห็นผักซีแซมอยู่กับผักบุ้ง การจัดการแบบผสมผสานที่เข่าใจความหลากหลายของพืช เป็นภูมิปัญญาชั้นสูงที่คนเฮาได้ถ่ายทอดต่อกันมาผ่านทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิต แต่ว่าฝรั่งมันสิถ่ายทอดผ่านโตหนังสือ
นี่กะเป็นผักแป้น(กุ๊ยช่าย) เป็นผักที่มีการใช่ในร้านเข่าต้มหลายสุด ขั่นเลาตัดใบมันออก เอากะโป๋บักพร้าวครอบไว้ ยอดผักแป้นออกมามันกะสิเป็นผักแป้นขาว ผัดเต้าฮู้อ่อนยุร้านเข่าต้ม สวดยอด
มีฮอดผักอี่ตู่ หัวมัน มีแนวกินหลายแนว บ่อหลาย แต่กะมีกิน เป็นวิธีคิดที่สุดยอดในการเพิ่งโตเองที่สำคัญในการใช่ชีวิตในยุคปัจจุบัน
เงยหน่าขึ้นมา กะเห็นว่าบ้านข่างกันกะมีค้างบวบ บักบวบออกลูกห้อยยามหย่าง เบิ่งดู้ว่ามันสิอึดกินบ่ออิสาน มันสิทุก สิยาก คือจั่งขะเจ้าพยายามดูถูกดูแคลนหมู่เอายุบ่อ
มีฮอดบักหวานบ้าน ขั่นอยู่นครนายกเพิ่นเก็บยอดขายกิโลละสองร้อยบาท พุ้นเด้
ผักบั่ว เพิ่นหัวแต่ปลูกใหม่ ๆ สงสัยปลูกเตรียมใส่ก้อยงัว มื้องานบุญเข่าสาก แต่ได๋บุ๋
เหลียวขึ่นมาอีกหน่อยหนึ่ง กะสิเห็นมีต้นผักหวาน ขั่นอยู่แถวนครนายก ขะเจ้าปลูกเก็บยอดขายกิโลละ สองร้อยบาทพุ้นเด้ะ
เบิ่งสูงขึ่นไปอีกจักหน่อย กะสิเห็นป่ามอญ กะคึดออกเลยว่า บ้านอ้ายทิ แม่บ้านเลาต้องเลี้ยงม่อน(ไหม) แน่นอน แห่งเฮ็ดให้เห็นจากภาพที่สะท้อนถึงภูมิปัญญา ที่อ้ายทิเพิ่นพยายามสร้างปัจจัยสี่ ที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิต
ย่างเข่ามาในป่ามอญเพิ่น กะยังมีค้างถั่วยาว หัวตะปลูกใหม่ ๆ เลยแมะครับ เพิ่นใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด นี่จั่งแม่นคนมีคุณภาพโดยแม้จริงเนาะ เพิ่นบริหารพื้นที่เพิ่นให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดอี่หลี
เบิ่งดู้ เพิ่นยัดหัวขิงไคปลูกไว้ในสวนมอญเพิ่น พื้นที่เพิ่นน้อย ๆ แต่บ่อให่ว่าง ให่มีแนวกินเต็มพื้นที่เลย
มาหน่าบ้านเพิ่ม บ่อแม่นสิเป็นที่โล่ง ๆ ไว้จอดรถอย่างเดียว เพิ่นกะปลูกของกินไว้เต็ม ปลูกซุแนว แต่บ่อหลาย ให่มีแต่พอกิน
นี่จั่งแม่นเพิ่นคิดถืก "เฮ็ดเล่น ๆ แต่เอาอี่หลี"
Bookmarks