วิถีแห่งธรรม


วัดพุทธพรหมปัญโญ


วิถีแห่งธรรม

การข่มตาหลับ ยากเย็นไหมสำหรับคุณ แล้วต้องลำบากอีกหนตอนเปิดตาตื่นใช่หรือไม่ กลางวันเหน็ดเหนื่อย ท้อ ทุกข์ กลางคืนกังวล หวั่นไหว ไม่มีความสุข ตื่นก็ร้อน นอนก็ทุกข์ เป็นเพราะอะไร มองหาแต่ความสุข กลับเจอแต่ความทุกข์ คนเรานี้ ทุกข์เพราะ 'ความคิด' ยิ่งกว่าอะไรอื่น

บางคนมีชีวิตที่แสนมั่งคั่ง สะดวกสบาย แต่ในใจกลับเต็มไปด้วยความทุกข์ และอาจจะทุกข์มากกว่าคนหาเช้ากินค่ำเสียด้วยซ้ำ ทุกข์เพราะกลัวทรัพย์พร่อง ทุกข์เพราะทรัพย์เพิ่มน้อย เพิ่มช้า น่าผิดหวัง มีทรัพย์แล้วก็อยากมียศ มีเกียรติ มีตำแหน่ง มีคนนับหน้าถือตา ซึ่งหลายอย่างที่ว่ามา บางทีทรัพย์ก็ช่วยไม่ได้

คนไม่มีก็ทุกข์ไปอีกแบบ ทุกข์ว่าพรุ่งนี้จะกินอะไร จะมีเงินเข้ากระเป๋าบ้างไหม จะต้องไปกู้เงินใคร ดิ้นรนแค่ให้ 'พอมี' ซึ่งเพียงแค่ 'มี' ก็ดีนักหนาแล้ว คนที่ไม่เคยมีจึงเป็นสุขเมื่อ 'มี' คนที่มีแต่ไม่เคยพอ จึงต้องทุกข์เพราะรอให้ 'มีพอเท่าที่ใจอยากมี' ให้ใจเดินตาม อย่าเดินตามใจ ใจเป็นที่อยู่ของความอยาก ซึ่งหากไม่ได้รับการฝึกฝน ควบคุม ความอยากจะกลายเป็นใหญ่ แล้วใจจะกลายเป็นทาส อยากกิน จึงกินแบบไม่รู้อิ่มรู้พอ อยากสบาย จึงเลือกที่จะทำอะไรก็ได้ โดยไม่ต้องแยกแยะถูก-ผิด ควร-ไม่ควร ดีหรือไม่ดี อยากดัง จึงทำทุกวิถีทางโดยไม่เลือกวิธี ฯลฯ


ไม่มีอะไรน่ากลัวเท่า 'ความอยาก' นี้ หากใจไม่รู้เท่าทันความอยาก ก็ยากที่จะควบคุมการกระทำ (แล้วความอยากจะควบคุมแทน) การกระทำที่ขาดความควบคุม ขาดความยับยั้งชั่งใจ ทำไปอย่างที่ใจมันอยาก โดยปราศจากการไตร่ตรอง ไม่มีใจคอยกรองหรือระงับยับยั้ง ย่อมเหมือนกับรถที่ห้อตะบึงไป โดยไม่มีพวงมาลัยและคนขับ จึงเพียงแต่พุ่งไปตามแรงดันของเครื่องเท่านั้น

ฝึกสติไว้ควบคุมใจ ย่อมไม่ห่างไกลจากปีติสุข ความคิดที่มีสติกำกับ จะนำไปสู่การกระทำที่มีสติกำกับ เหมือนรถแม้แล่นเร็วรี่ แต่ก็ไปอย่างที่มีคนขับ มีพวงมาลัยที่สามารถหักเลี้ยวให้ไปตามเส้นทางที่ควรจะไป จะช้าหรือเร็วเพียงใดก็สามารถควบคุมให้อยู่บนทางที่ถูกที่ควร ความคิดที่มีสติกำกับ จะไม่พาใจกวัดแกว่งไปกับความชอบหรือไม่ชอบ หรือขึ้น-ลง ฟู-แฟบ ตามสิ่งที่มากระทบ แต่จะมั่นคงบนหนทางของความถูกต้อง หรือวิถีแห่งธรรมนั่นเอง

วิถีแห่งธรรมมีอยู่แล้ว หากแต่เราเท่านั้น ที่ไม่สามารถคุมตนให้ดำเนินไปบนวิถีแห่งนี้ได้อย่างมั่นคง เพราะกิเลสหรือความชอบความไม่ชอบมักกวักมือเรียก ให้วอกแวก จนเถลไถลไปนอกเส้นทาง