ทรงเป็นธรรมราชาที่เคารพธรรม

ทรงเป็นธรรมราชา
**************
เสละ ! เราเป็นธรรมราชา ไม่มีราชาอื่นยิ่งไปกว่า.
เราหมุนจักรโดยธรรมให้เป็นไป. เป็นจักรซึ่งใครๆ
จะต้านทางให้หมุนกลับมิได้เลย.

“ข้าแต่พระโคดม ! พระองค์ทรงปฏิญญาว่าเป็นสัมพุทธะ
เป็นธรรมราชาที่ไม่มีราชาอื่นยิ่งกว่า, และหมุนจักรโดยธรรมให้เป็นไป.
แล้วก็ไหนเล่า เสนาบดีของพระองค์, ในบรรดาสาวกของพระองค์นั้น
ใครเล่าสามารถหมุนจักรที่พระองค์ให้เป็นไปแล้ว ให้เป็นไปตามได้ ?”

เสละ ! จักรที่เราให้เป็นไปแล้ว เป็นธรรมจักรไม่มีจักรอื่นยิ่งไปกว่า.
สารีบุตรเป็นผู้เกิดตามตถาคต
ย่อมหมุนจักรนั้นให้เป็นไปตามเราได้.
เสละ ! สิ่งควรรู้ เราก็รู้แล้วด้วยปัญญาอันยิ่ง.
สิ่งควรทำให้เกิดมี เราก็ได้ทำให้เกิดมีแล้ว.
สิ่งควรละ เราก็ละเสร็จแล้ว. เพราะเหตุนั้นแหละพราหมณ์
เราจึงเป็นสัมพุทธะ.
************
บาลี เสลสูตร ม.ม. ๑๓/๕๕๔/๖๐๙.
ตรัสแก่เสลพราหมณ์ที่อาปณนิคมแคว้นอังคุตตราปะ.
...........................................

ทรงเป็นธรรมราชาที่เคารพธรรม
******************
ดูก่อนภิกษุ ! จักรพรรดิราชผู้ประกอบในธรรม เป็นธรรมราชา
อาศัยธรรมอย่างเดียว สักการะธรรม เคารพธรรม นอบน้อมธรรม
มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอด มีธรรมเป็นอธิบดี
ย่อมจัดการอารักขาป้องกัน และคุ้มครองโดยชอบธรรม
ในหมู่ชนในราชสำนัก ในกษัตริย์ที่เป็นเมืองออก ในหมู่พล
ในพราหมณ์และคฤหบดี ในราษฎรชาวนิคม และชนบท
ในสมณะและพราหมณ์
และในเนื้อและนก, ทั้งหลาย;
ชื่อว่าเป็นผู้ยังจักรให้เป็นไปโดยธรรม และ
เป็นจักรที่มนุษย์ใดๆ ผู้เป็นข้าศึกไม่อาจให้หมุนกลับได้ด้วยมือ;
นี้ฉันใด;


ดูก่อนภิกษุ ! ตถาคตก็ฉันนั้นเหมือนกัน :
ตถาคตเป็นอรหันตสัมมาสัมพุทธะ
เป็นธรรมราชาผู้ประกอบด้วยธรรม
อาศัยธรรมอย่างเดียว สักการะธรรม เคารพธรรม นอบน้อมธรรม
มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอด มีธรรมเป็นอธิบดี
ย่อมจัดการอารักขา ป้องกัน และคุ้มครอง โดยธรรม
ในกายกรรม, วจีกรรม,
และมโนกรรม ว่า อย่างนี้ๆ ควรเสพ อย่างนี้ๆ ไม่ควรเสพ ดังนี้,
ได้ยังธรรมจักรอันไม่มีจักรอื่นยิ่งไปกว่า
ให้เป็นไปโดยธรรมนั่นเทียว.
และเป็นจักรที่สมณะหรือพราหมณ์, เทพ, มาร,
พรหม, หรือใครๆ ในโลกไม่อาจต้านให้หมุนกลับได้, ฉะนั้น.

***************


บาลี ติก. อํ. ๒๐/๑๓๘/๔๕๓.
ธรรมวินัยจากพุทธโอษฐ์,