ในยุคสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ห้า ได้มีหม่อมเจ้าหญิงพระองค์หนึ่ง ที่ควรกล่าวถึง เป็นผู้เชื่อมโยงความสัมพันธ์ทางสายโลหิตระหว่างเชื้อพระวงศ์เจ้ากรุงสยาม กับเจ้าครองนครเขมร คือหม่อมเจ้าหญิงฉวีวาด
(หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาดครั้งยังทรงพระเยาว์)
หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาด เป็นพระธิดาของพระองค์เจ้าปราโมช กรมขุนวรจักรธรานุภาพ (โอรสของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ท่านเป็นต้นราชสกุล ปราโมช) กับมารดา คือ หม่อมราชวงศ์ดวงใจ ปราโมช
ลำดับราชสกุล ปราโมช
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปราโมช กรมขุนวรจักรธรานุภาพ เสกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์หญิงดวงใจ มีพระโอรส-ธิดา 7 องค์ ได้แก่
หม่อมเจ้าหญิงเมาฬี
หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาด
หม่อมเจ้าชายจำรูญ
หม่อมเจ้าหญิงคอยท่า
หม่อมเจ้าหญิงโอษฐอ่อน
หม่อมเจ้าหญิงรำมะแข
หม่อมเจ้าชายคำรบ (พระบิดาของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ กับ ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช)
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าคำรบ เสกสมรสกับ หม่อมแดง ปราโมช (บุนนาค) ธิดา เจ้าพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษาธิบดี (แพ บุนนาค) มีโอรส-ธิดา คือ
หม่อมราชวงศ์หญิงบุญรับ พินิจชนคดี สมรสกับ พระพินิจชนคดี (พินิจ อินทรทูต)
หม่อมราชวงศ์หญิงอุไรวรรณ ปราโมช
หม่อมราชวงศ์หญิงเล็ก ปราโมช
หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช (พ.ศ. 2448 - 2540)
หม่อมราชวงศ์ถ้วนเท่านึก ปราโมช
หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช (พ.ศ. 2454 - 2538)
ความเดิมการหมั้นและสมรส
หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาดนั้น เดิมท่านหมั้นกับพระองค์เจ้าคัคณางคยุคล ซึ่งเป็นพระเจ้าลูกเธอในรัชกาลที่ 4 แต่เนื่องจากพระองค์เจ้าคัคณางคยุคล มีหม่อมอยู่ในวังแล้ว คือ หม่อมสุ่น เป็นเหตุให้หม่อมเจ้าหญิงฉวีวาดไม่พอพระทัย ขอยกเลิกการหมั้นนั้น
ต่อมาหม่อมเจ้าหญิงฉวีวาด ได้สมรสกับพระราชโอรสในสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระนามว่าพระองค์เจ้าเฉลิมลักษณวงศ์ ซึ่งเป็น พระอนุชาของกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ และกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญนี้ได้มีเรื่องราวบันทึกไว้ ในคราวเรื่องกบฏวังหน้า และต่อเนื่องไปยังหม่อมเจ้าหญิงฉวีวาดต้องพลัดถิ่นฐานสยามประเทศ ไปพำนักพักยังนครเขมร ก่อเกิดสายสัมพันธ์ ในกาลต่อมา
Bookmarks