หน้าที่ 1 จากทั้งหมด 2 หน้า 12 หน้าสุดท้ายหน้าสุดท้าย
กำลังแสดงผล 1 ถึง 10 จากทั้งหมด 17

หัวข้อ: ส้มป่อย

  1. #1
    ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านมหา สัญลักษณ์ของ ฅนภูไท
    วันที่สมัคร
    Apr 2007
    กระทู้
    2,115
    บล็อก
    1

    ส้มป่อย

    ส้มป่อย

    ส้มป่อย

    ชื่อพื้นบ้านอีสาน ส้มป่อย
    ชื่อทั่วไป ส้มป่อย หรือ ส้มขอน ภาคกลาง : ส้มป่อย ภาคเหนือ : ส้มใบ ส้มป่อย ภาคใต้ : ส้มใบ
    ชื่อวิทยาศาสตร์ Acacia concinna (Willd.) DC.
    วงศ์ Leguminosae-Mimosoideae
    ประเภท ไม้เถา
    ลักษณะวิสัย ส้มป่อยเป็นไม้พุมรอเลื้อยขนนาดใหญ่ ตามลำต้นกิ่งก้าน มีหนาม ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกสองวชั้น ใบย่อยรูปขอบขนาน ปลายและโคนใบมน ดอกมีขนาดเล็กเป็นช่อกลม เป็นพู่เหมือนดอกกระถิน ออกตามปลายกิ่ง ฝักแบนยาว คล้ายถั่วลันเตา สีน้ำตาลดำ ขอบเป็นคลื่น ผิวย่น มีสารกลุ่มซาโปนินสูงถึง 20 % ตีกับน้ำจะเกิดฟองคงทนมาก ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด
    ประโยชน์ ส้มป่อยมีความสัมพนธ์กับวิถีชีวิตคนอีสานอย่างมาก ยอดอ่อนใช้กินเป็นอาหาร และประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ เช่น เผ่าใส่ในน้ำนมต์ เป็นการรักษาและป้องกันโรคต่าง ๆ หรือใช้เป็นอุปกรณ์พรมน้ำมนต์ ในส่วนของฝักมีสารออกฤทธิ์ในกลุ่ม (saponin) ได้แก่ acacinin A, B, C, D และ E จากการสัมภาษณ์คนลาวที่นำฝักส้มป่อยมาขายตามแนวชายแดนไทย-ลาว ทราบว่ามีการนำส้มป่อยไปใช้ในอุตสากรรมการทำเครื่องสำอางค์ (ยาสระผม น้ำหอม เป็นต้น) สรรพคุณทางสมุนไพรใช้ใบต้มอาบแก้โรคผิวหนัง และเป็นยาขับเสมหะ

    ลักษณะทั่วไป
    ส้มป่อยเป็นไม้เลื้อย มีเถาเป็นเนื้อไม้และมีหนามที่เปลือกของลำต้น ลำต้นเลื้อยพาดพันต้นไม้อื่นได้ บริเวณยอดอ่อนเถาจะเป็นสีแดงคล้ำมีหนามอ่อน ใบ เป็นใบประกอบ ก้านใบประกอบยาว 6?16 ซม. ก้านใบยาว 1.5?5.2 ซม. ประกอบด้วยใบ 5?10 คู่ มีใบย่อย 10?35 คู่ ในแต่ละก้าน ใบย่อยสีเขียวขนาดเล็ก ดอก จะแตกออกจากง่ามใบลักษณะเป็นทรงกลมคล้ายดอกกระถิน และมีเกสรเป็นขนอ่อนๆ รอบดอก เมื่อดอกแก่จะกลายเป็นฝักยาว ผล เป็นฝัก ผิวของฝักมีคลื่นขรุขระ ฝักยาว 10?15 ซม. เปลือกของฝักอ่อนเป็นสีเขียวอมแดง พอแก่เป็นสีน้ำตาลเข้ม เมล็ดเรียงอยู่ภายใน
    สรรพคุณทางยา
    ใบ รสเปรี้ยว ฝาดร้อนเล็กน้อย สรรพคุณช่วยขับเสมหะ ขับระดูขาว แก้บิด ฟอกโลหิต แก้โรคตา
    ดอก รสเปรี้ยว ฝาด มัน แก้เส้นเอ็นพิการให้สมบูรณ์
    ฝัก รสเปรี้ยว เป็นยาขับเสมหะ แก้ไอ ทำให้อาเจียน แก้น้ำลายเหนียว แก้โรคผิวหนัง ช่วยขจัดรังแคและบำรุงเส้นผม
    เปลือก รสขมเปรี้ยว เผ็ดปร่า เจริญอาหารกัดเสมหะ แก้ไอ แก้ซางเด็ก
    ต้น รสเปรี้ยวฝาดแก้ตาพิการ
    ราก รสขม แก้ไข้ แก้ท้องร่วง
    ประโยชน์ทางอาหาร
    ยอดอ่อนและใบอ่อนใช้รับประทานเป็นผัก และเครื่องปรุงรสช่วยให้อาหารมีรสเปรี้ยว และช่วยดับกลิ่นคาวปลาได้ ยอดส้มป่อยมักนำมาแกงกับปลา แกงส้ม หรือจอ (อาหารเหนือ) ก็ได้ เวลาแกง อาจจะใส่ยอดส้มป่อยอย่างเดียวหรือแกงรวมกับยอดมะขามอ่อนก็ได้
    ประโยชน์อื่นๆ
    น้ำของฝักส้มป่อยใช้ขัดล้างเครื่องเงิน เครื่องทอง นอกจากนี้เปลือกต้นให้สีน้ำตาลและสีเขียวซึ่งใช้ประโยชน์ในการย้อมผ้า ย้อมแห และอวนได้

    สารที่มีประโยชน์ในส้มป่อย
    - ในฝักมีสารชาโปนิน ซึ่งทำเป็นฟองคล้ายสบู่
    - มีสารจำพวก กรดอินทรีย์ ที่ทำให้รสเปรี้ยว นำไปประกอบอาหารได้
    วิธีทำยาสระผม
    ๑. นำเอาฝักแห้งของส้มป่อยมา ๑ ส่วน
    ๒. หักออกเป็นท่อน ๆ
    ๓. น้ำสะอาด ๔ ส่วน
    ๔. นำฝักส้มป่อยที่หักเป็นท่อน ๆ ผสมกับน้ำที่เตรียม
    ๕. คนแรง ๆ ให้ทั่วถึง แล้วตีน้ำจนเกิดเป็นฟอง
    ๖. ใบเป็นยาสระผมได้เลย
    สรรพคุณของยาสระผมจากน้ำส้มป่อย- ทำให้ผมสะอาด ลื่นหวีง่าย
    - ช่วยให้ผมดกดำเป็นเงางาม
    - ขจัดรังแค แก้คันศีรษะ
    - รักษาหนังศีรษะ
    วิธีทำน้ำส้มป่อยเป็นน้ำอาบบำรุงผิว
    ๑. นำเอาใบสดและฝัก (จะสดหรือแห้งก็ได้) มา ๑ กำมือ
    ๒. ใบหนาด ๒-๓ ใบ
    ๓. นำสมุนไพรทั้ง ๒ ชนิด ใส่ลงหม้อเติมน้ำลงไป
    ๔. นำขึ้นตั้งเตา ต้มจนน้ำเดือด แล้วยกลง พออุ่น ๆ ใช้อาบ (ภาคอีสานมักต้มอาบหลังคลอดบุตรใหม่ ๆ) จะช่วยให้ผิวพรรณดี ไร้ผดผื่นคันและช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้
    วิธีทำครีมทาผมจากส้มป่อย
    ๑. นำฝักส้มป่อยมาพอประมาณ
    ๒. น้ำประสานทอง
    ๓. นำมารวมกันทั้ง ๒ ตัว แล้วใส่ลงในภาชนะ สุมไฟให้ไหม้ จากนั้นก็นำมาบดให้เป็นผงเก็บเอาไว้ ใช้ สำหรับ
    - ทาปากหรือลิ้นเปื่อยเป็นแผล ใช้ระยะเวลาไม่ถึง ๓ วันก็จะหายเป็นปกติ
    - ช่วยลบรอยของแผลเป็นที่เพิ่งจะเกิดใหม่ ๆ ได้

  2. #2
    Super Moderator สัญลักษณ์ของ ไก่น้อย
    วันที่สมัคร
    Aug 2006
    ที่อยู่
    นครโคราช
    กระทู้
    4,928
    บล็อก
    8

    Re: ส้มป่อย

    ฮ่วย..โอ๋ มันเป็นแนวนี่ติส่มป่อย ทางนี้ละคิดว่าแม่นอันที่ภาคกลางเพิ่นเอิ่นใบข่อย ที่เป็นใบสากๆต้นคล้ายๆต้นโกนั่นนา โอ๊ยน่อ..เข้าใจผิดตั้งโดน ขอบคุณบ่าวภูหลายๆ ที่สร้างความกระจ่างแจ้ง ... 1 แต้มครับบ
    กระเบื้องจะฟูลอย น้ำเต้าน้อยจะถอยจม เมฆจะหล่นฟ้าปลาจะกินดาว ลาวจะครองเมือง ::)

  3. #3
    ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านมหา สัญลักษณ์ของ ฅนภูไท
    วันที่สมัคร
    Apr 2007
    กระทู้
    2,115
    บล็อก
    1

    Re: ส้มป่อย

    นี่กะเพิ่งรู้คือกัน พอดีผุเฒ่าเพิ่นเอามา ปลูก ไว้ข้างรั้ว เลยเอามาฝากครับ

  4. #4
    numwan
    Guest

    Re: ส้มป่อย

    คล้ายๆผักขา บ้านเฮาเนาะ

  5. #5
    ดูแลตรวจสอบเนื้อหา สัญลักษณ์ของ โป้ยก่าย
    วันที่สมัคร
    Jun 2007
    กระทู้
    1,603

    Re: ส้มป่อย

    หนามเป็นตาย้านเน้าะส้มป่อย นึกว่าสิเป็นหน่วยสีแดงๆเป็นตาแซบ ๆ ตี้ซั้นดอก Re: ส้มป่อย Re: ส้มป่อย
    จงเอาชนะในความยาก มิฉะนั้นความยากจะชนะท่าน

  6. #6
    นักปราชญ์เมืองอีสาน
    ศิลปินนักแต่ง ผญา
    สัญลักษณ์ของ ศรีสะท้าน
    วันที่สมัคร
    Aug 2006
    กระทู้
    4,179

    Re: ส้มป่อย

    ต้มใส่ปลาใส่กบ แบบต้มส้มกะแซบอยู่ตั้ว ส้มป่อยนี้ เวลาเฮ็ดน้ำมนต์ หรือเวลาแต่งแก้ เสียเคราะห์ เสียเข็น ล้างซวย ไปจั่งซั้นหล่ะ แต่โบราณกะดาย
    วรรณคดีล้ำลำนำเอื้อนเอ่ย เขยภาษาพากษ์เว้าลาวพื้นกล่าวไกล

  7. #7
    พ่อครัวแม่ครัวบ้านมหา สัญลักษณ์ของ สาวบ้านแต้
    วันที่สมัคร
    Jun 2007
    กระทู้
    1,024
    บล็อก
    28

    Re: ส้มป่อย

    ใส่ต้มอึ่งเด้อพ่อแมพี่น้อง

  8. #8
    เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ สัญลักษณ์ของ สาวบ้านนา
    วันที่สมัคร
    Oct 2006
    กระทู้
    1,745

    Re: ส้มป่อย

    สนใจแต ประโยชน์ของส่มป่อยนิหล่ะ

    อภินิหาร เฮ๊ดได่หลายอย่างเนาะ ขอบคูณคะ

  9. #9
    ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านมหา สัญลักษณ์ของ ฅนภูไท
    วันที่สมัคร
    Apr 2007
    กระทู้
    2,115
    บล็อก
    1

    Re: ส้มป่อย

    คติความเชื่อ
    ส้มป่อยเป็นไม้มงคลของชาวไทย กำหนดปลูกในทิศเหนือ บางท้องถิ่นเชื่อว่าการปลูกส้มป่อยจะช่วยขับไล่ภูติผีปีศาจ และสิ่งเลวร้ายมิให้มารบกวน ในพิธีกรรมการทำน้ำมนต์เพื่อสะเดาะเคราะห์จะใช้ใบส้มป่อยร่วมกับใบเงินใบทอง ใบมะกรูด หญ้าแพรก ใบราชพฤกษ์ ใบมะตูม และใบหมากผู้หมากเมีย เมื่อนำน้ำมนต์มาพรมศีรษะ หรือ อาบ สำหรับผู้ป่วยจะช่วยให้เคราะห์โศกบรรเทาลงได้ ดังคำกลอน

    ?อุดรให้ปลูกส้ม ป่อยปอง ปานปล่อยทุกข์โศกทรวง สร่างเศร้า?

    ในพิธีกรรมและประเพณีท้องถิ่นของชาวเหนือ ทั้งที่เป็นมงคลและไม่เป็นมงคลมักจะมีส้มป่อยร่วมด้วยเสมอ เพราะเชื่อว่าส้มป่อยเป็นของขลังที่จะช่วยป้องกันตนจากสิ่งเลวร้าย ทั้งยังช่วยเสริมหรือคืนอำนาจให้สำหรับผู้ที่มีคาถาอาคมอีกด้วย โดยชาวเหนือนำฝักส้มป่อยล้างหน้า สำหรับบุคคลที่มีคาถาอาคมหรือผู้ที่มีคาถาอาคมแต่บังเอิญไปลอดราวตากผ้า หรือร้านบวบ (เชื่อว่าจะทำให้คาถาอาคมเสื่อม)

    ในพิธีปลงศพของชาวเหนือ เจ้าภาพจะเตรียมน้ำส้มป่อยไว้ให้ผู้มาร่วมงานเผาศพ หลังจากเผาศพเสร็จแล้วผู้มาร่วมงานจะใช้น้ำส้มป่อยลูบหน้าลูบหลังและล้างมือ เชื่อว่าจะช่วยขจัดปัดเป่าความทุกข์โศก และไม่ให้สิ่งเลวร้ายมารบกวน และในพิธีสงกรานต์ชาวเหนือจะใช้ฝักส้มป่อยผสมกับขมิ้น ดอกคำฝอย ดอกสารภี แช่ในน้ำเรียกกันว่า ? น้ำขมิ้นส้มป่อย ? ใช้สรงน้ำพระพุทธรูปและใช้รดน้ำดำหัวผู้เฒ่าผู้ใหญ่ เชื่อว่าเป็นการแสดงความเคารพบูชาและขอขมาลาโทษต่อท่าน ในสิ่งที่อาจมีการล่วงเกินทั้งกาย วาจาและใจ

    นอกจากนี้ชาวเหนือยังใช้ฝักส้มป่อยเป็นของขลัง ที่ช่วยป้องกันตนจากสิ่งเลวร้ายในยามจะออกนอกบ้าน ชาวเหนือจะใช้ฝักส้มป่อย 3 ข้อ และข้าวสุก 3 ก้อนขว้างไปข้างหน้า ข้างหลังและข้างบน พร้อมกับกล่าวคำว่า ?เคราะห์ตังหลัง อย่าไปอยู่ท่า เคราะห์ตังหน้า อย่าไปมาจน เคราะห์ตังบน อย่าไปมาต้อง? หรือในยามที่ไปบ้านที่มีงานศพ ชาวเหนือจะเอาฝักส้มป่อยใส่ไว้ในกระเป๋าเสื้อหรือเหน็บไว้ที่ผม เชื่อว่าจะช่วยป้องกันผีสางมิให้มารบกวน หรือเวลามีลมพายุให้นำฝักส้มป่อยไปเผาไฟ จะทำให้ลมพายุอ่อนแรงลงได้

    ลักษณะฝักส้มป่อย
    Re: ส้มป่อย
    Re: ส้มป่อย

    ส่วนที่ใช้เป็นยา ใบ ดอก ฝัก เปลือกฝัก ต้น ราก
    รสและสรรพคุณในตำรายาไทย
    1. ใบ รสเปรี้ยว ฝาดร้อนเล็กน้อย สรรพคุณถ่ายเสมหะ (ขับเสมหะ) ถ่ายระดูขาว (เมือกมูดในช่องคลอด) ล้างเมือกมันในลำไส้ แก้บิด ฟอกโลหิต ระดู แก้โรคตา
    2. ดอก รสเปรี้ยว ฝาด มัน แก้เส้นเอ็น พิการ ให้สมบูรณ์
    3. ฝัก รสเปรี้ยว เป็นยาขับเสมหะ แก้ไอ ทำให้อาเจียน แก้น้ำลายเหนียว แก้โรคผิวหนัง ช่วยขจัดรังแคและบำรุงผม
    4. เปลือกฝัก รสขมเปรี้ยว เผ็ดปร่า เจริญอาหารกัดเสมหะ แก้ไอ แก้ซางเด็ก
    5. ต้น รสเปรี้ยวฝาดแก้น้ำตาพิการ
    6. ราก รสขม แก้ไข้ แก้ท้องร่วง
    ขนาดและวิธีใช้
    1. ขับปัสสาวะ ชาวเหนือใช้ยอดอ่อนของส้มป่อยต้มน้ำและนำน้ำยามาผสมกับน้ำผึ้ง
    2. แก้พิษฝี นำยอดอ่อนของส้มป่อยมาตำรวมกับขมิ้นอ้อยใส่น้ำมันพืชเล็กน้อย หมกไฟพออุ่นและนำไปพอกจะช่วยแก้พิษฝีได้
    3. ใช้ฝักส้มป่อย 3-7 ข้อ ต้มน้ำอาบตอนเย็น และมักอาบก่อนกำหนดคลอด 2-3 วัน เชื่อว่าทำให้คลอดง่าย แต่ห้ามอาบมากไปจะทำให้รู้สึกร้อน
    4. แก้ท้องร่วง ใช้รากส้มป่อยต้มน้ำรับประทาน
    5. ฝักปิ้งให้เหลืองชงน้ำจิบแก้ไอ
    6. ใบตำห่อผ้าประคบเส้นให้เส้นอ่อน

  10. #10
    นักปราชญ์เมืองอีสาน
    ศิลปินนักแต่ง ผญา
    สัญลักษณ์ของ ศรีสะท้าน
    วันที่สมัคร
    Aug 2006
    กระทู้
    4,179

    Re: ส้มป่อย

    Re: ส้มป่อย กระทู้ต้นฉบับโดยคุณ ♪สาวบ้านนา♪
    สนใจแต ประโยชน์ของส่มป่อยนิหล่ะ

    อภินิหาร เฮ๊ดได่หลายอย่างเนาะ ขอบคูณคะ
    แม่นหล่าแม่น โดยเฉพาะเสียเคราะห์ แต่งแก้ แก้เคราะห์แก้โศรกหลุดดีตั้ว อ้ายกะพอสิเฮ็ดเป็นอยู่ดอก แต่งแก้นี่กะดาย นางสิแก้บ่อ อิ อิ อิ
    วรรณคดีล้ำลำนำเอื้อนเอ่ย เขยภาษาพากษ์เว้าลาวพื้นกล่าวไกล

หน้าที่ 1 จากทั้งหมด 2 หน้า 12 หน้าสุดท้ายหน้าสุดท้าย

Tags for this Thread

กฎการส่งข้อความ

  • You may not post new threads
  • You may not post replies
  • You may not post attachments
  • You may not edit your posts
  •