ลูกดอก (พุ)

ลูกดอก   (พุ)


ชื่อสามัญ ลูกดอก ลูกดอกเป็นอาวุธใช่ล่าสัตว์และไว้ป้องกันตัว

ประวัติความเป็นมา จากคำบอกเล่าของชาวภูไทที่สูงอายุเล่าว่า พุ เป็นอาวุธที่ชาวเผ่าภูไทคิดประดิษฐ์ขึ้นเพื่อการแข่งขันกับชาวเผ่าโซ่ โดยให้ทั้งสองฝ่ายหาอาวุธซึ่งสามารถยิงทะลุและปักติดอยู่บนหน้าผาได้ ภูไทฉลาดกว่าก็แลยคิดประดิษฐ์อาวุธ คือ พุ แล้วใช้ขี้ผึ้ง (ขี้สูด) ติดที่ปลายลูกพุ (ลูกดอก) เมื่อยิงไปถูกหน้าผาความเนียวของขี้สูดทำให้ลูกพุสามารถติดกับหน้าผาได้ โซ่จึงยอมแพ้และให้ชาวภูไทขึ้นเป็นเจ้าเมือง ตำนานอีกเรื่องหนึ่งคือ เรื่องเงาะป่าซึ่งถูกกล่าวถึงอาวุธของเงาะว่าได้แก่ลูกดอก ซึ่งที่ปลายลูกดอกมีการใช้ยาพิษทาไว้ ยิงถูกใครทำให้ถึงตายได้ แสดงว่า พุ เป็นอาวุธที่ใช้กันในหลายเผ่าและมีมานานแล้ว

อุปกรณ์

1. ไม้ไผ่ (ไม้สร้างไผ่)
2. เหล็กเจาะปล้องไม้ไผ่
3. นุ่น
4. ด้าย

วิธีการผลิต

นำไม้สร้างไผ่ยาวประมาณ 2.50 เมตร เป็นไม้อ่อนคัดให้ตรงแล้วนำมาทะลุปล้องให้เป็นรูโปร่ง ทุกปล้องโดยการใช้เหล็กที่ยาวโตขนาด พอที่จะแหย่เข้ารูกระบอกไม้ไผ่ได้ เผาไฟที่ปลายให้ร้อนแดงแล้วนำมาละลวงปล้องไม้ไผ่ให้ทะลุจากปากกระบอก ถึงปลายกระบอก ตกแต่งกระบอกพุให้เรียบและเหมาะมือ ลูกดอก (ลูกพุ) ใช้ไม้ไผ่ที่แก่จัด เหลาให้กลมขนาดเท่าก้านไม้ขีดไฟ ความยาวประมาณ 1 ฟุต ที่ปลายเสี้ยมให้แหลมนำมาลนไฟดัดให้ตรงที่ท้ายลูกดอก ใช้มีดกรีดเพื่อให้เกิดความสาก ใช้นุ่นพันรอบ ๆ ขนาดโตพอดีกับรูกระบอกไม่แน่นหรือหลวมเกินไป และใช้ด้ายพันรอบนุ่นเพื่อป้องกันไม่ให้นุ่นร่วงหล่น

วิธีใช้

ใช้ลูกพุที่ทำเสร็จแล้งบรรจุใส่รูกระบอก เล็งสายตาสู่เป้าหมายใช้ลมเป่าอย่างแรงเต็มที่ ลูกพุจะหลุดจากปลายกระบอกพุ่งตรงไปยังเป้าหมายที่ต้องการ
บางทีเขากะสิชุบยางน่องตรงลูกดอกเพื่อให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น